قسمت اول: جنگ ایده یا جنگ معنا

یاسر خورشیدوند/ رییس حزب هدا (همبستگی دانش آموختگان ایران) شاخه لرستان

جنگ ایده ها یا معنا، برخورد آرمان‌ها، ایدئولوژی‌ها یا مفاهیم مخالفی است که از طریق آن، کشورها یا گروه استفاده کننده از نفوذ استراتژیک شان برای حمایت از منافع خود در کشور رقیب استفاده می کنند. “فضای جنگ” در این نوع نزاع، دیگر با استفاده از ابزارهای کلاسیک جنگ مثل توپ و تانک و… نیست بلکه در این جنگ، با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای از قبیل برنامه های تلویزیونی، مقالات، روزنامه ها، اینترنت، وبلاگ ها، و همچنین دیپلماسی عمومی، و یا برنامه های رادیویی، قلب و ذهن مردم را مورد هدف قرار می دهند.
چرا ما صحبت از جنگ ایده یا جنگ معنا می کنیم و منظور از این جنگ چیست؟ جنگ معنا یا جنگ ایده ها به جنگی اشاره دارد که در آن معادلات سنتی جنگی بر هم خورده و دیگر پیروزی تنها به معنای تصرف سرزمین دشمن نیست بلکه جنگ جنبه‌های جدیدی یافته که از مهم‌ترین آن می‌توان به بر پیروزی عقاید و ادراکات دشمن در جنگ جهان‌بینی‌ها اشاره کرد. به عبارت دیگر،‌ این جنگی است بین دولت های غربی و غیر غربی بر مبنای منافع استرات‍‍ژیک و پیش‌بینی که هر یک از طرفین از آینده دارند.
به واقع، این جنگ میدان نزاع دیدگاه ها، مفاهیم و تصورات متفاوت و به ویژه شیوه تفسیر آن هاست. هرچند ممکن است در جنگ ایده ها یا معانی، استفاده از ابزارهای متداول جنگی رواج نداشته باشد ولی به عقیده اکثریت قریب به یقین کارشناسان نظامی و سیاسی، جنگ ایده ها و معانی یک جنگ تمام عیار به حساب می آید؛ چراکه در این نوع از جنگ همچون جنگ‌های نظامی، کشور رقیب به دنبال تامین اهداف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خود در درون کشور رقیب از طریق اقدامات خصمانه است.
جنگ ایده ها نبردی است بین ارزش‌هایی که هر یک از این ایدئولوژی‌های دو طرف بر مبنای آن بنا شده‌اند. در بیشتر جنگ‌های تاریخ، این مواجهه ایدئولو‍ژیک بوده که بنای جنگ‌های نظامی را پایه‌گذاری کرده است. از این رو، مطالعه جنگ ایده ها به عنوان یکی از علل پایه‌ای جنگ‌های نظامی از اهمیت بالایی برخوردار است.
جنگ ایده یا معانی می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد اما در یک تقسیم‌بندی کلی می‌توان این جنگ را به چهار رسته اصلی تقسیم کرد: نزاع های عقلانی، جنگ ایدئولوژیک، جنگ بر سر اصول و عقاید مذهبی و کمپین های تبلیغاتی.