دیدگاه پروفسور دبیرمقدم در خصوص استقلال زبان لکی از زبان کردی

رده شناسی زبان های ایرانی اثر دکتر محمد دبیرمقدم دکتری زبان‌شناسی نظری از دانشگاه ایلینوی، عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی و چهره ماندگار کشور بی شک زرین ترین کتاب عرصه ی زبان شناسی در ایران است، کتابی که حاصل تلاش بیست ساله محمد دبیرمقدم است. منابع اطلاعاتی دکتر دبیرمقدم نه افراد بی […]

Mohammad_Dabir_Moghadam_Chehrehaye_Mandegar

رده شناسی زبان های ایرانی اثر دکتر محمد دبیرمقدم دکتری زبان‌شناسی نظری از دانشگاه ایلینوی، عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی و چهره ماندگار کشور بی شک زرین ترین کتاب عرصه ی زبان شناسی در ایران است، کتابی که حاصل تلاش بیست ساله محمد دبیرمقدم است. منابع اطلاعاتی دکتر دبیرمقدم نه افراد بی سواد بلکه افرادی تحصیلکرده هستند که همگی و ۱۰۰ درصد آنان دارای تحصیلات آکادمیک در رشته ی زبان شناسی هستند و این یک نقطه قوت در این کتاب است که در کمتر کتابی این نقطه قوت وجود دارد.
دکتر دبیرمقدم در این کتاب تمام ادعاهای ساختاری کردی بودن زبان لکی را که از ادعاهای مینورسکی نشات می گیرند رد می کند و می گوید: گونه های کردی جنوبی؛ کرماشانی، ایلامی و کلهری هستند و لکی نه تنها در این تقسیم بندی جا نمی گیرد بلکه خود زبانی جدا از کردی است.

۹۳۸۲۶۲۹۳
دکتر مقدم در صفحه ی ۸۹۶ و ۸۹۷ کتاب سترگ خود یعنی کتاب رده شناسی زبان های ایرانی چنین عرض می کند:
منظور مینورسکی از به کارگیری اصطلاح کردی جنوبی برای من روشن نیست. گونه های کردی جنوبی که من از آن ها آگاهم و در فصل مربوط به زبان کردی از آن ها صحبت شد (مانند کردی کرماشانی، ایلامی و کلهری) به لحاظ نظام مطابقه یگانه و یکدست هستند؛ همه ی آن ها نظام مطابقه ی فاعلی_مفعولی دارند و از نظام واژه بستی برای مطابقه با فاعل استفاده نمی کنند اما در همان فصل دریافتیم که کردی مرکزی یعنی بانه و سنندج و مهاباد نظام مطابقه ی دوگانه دارند.
همچنان که در آغاز مبحث نظام مطابقه در لکی در زیر بخش ۱۰_۳_۱ تصریح گردید، متعاقباً نیز از آن با جزئیات در ادامه صحبت خواهد شد، نظام مطابقه لکی هم دوگانه است. اما این نگارنده نمی داند و “جایز نمی داند بر مبنای این شباهت کلی میان این نظام مطابقه در لکی در یک طرف و تمام مطابقه در گونه های مذکور از کردی مرکزی از طرف دیکر، درباره ی ارتباط بین آن ها هیچ نتیجه ای را ابراز کند.”
دکتر محمد دبیر مقدم

نکته:
این کتاب بیشتر مناسب کسانی است که در زمینه زبان شناسی کار می کنند و برای افرادی که در این علم توانایی ندارند تا حدودی نامفهوم است.