ماه رمضان و احیای سنت «کاسم سا» در لرستان

مردم لرستان با آداب و رسوم خاصی که برگرفته از تاریخ کهن این دیار است؛ زیبایی فرهنگ خود را با آیین هایی همچون پختن حلوای شب ۲۱ ماه رمضان و سنت ‘کاسم سا’ در ماه مهمانی خدا جلوه گر می کنند. ی‍ک‍‍ی ‌از س‍ن‍ت‌‌های ر‌ای‍ج‌ م‍ردم‌ لرستان در م‍‍اه‌ م‍ب‍‍ارک‌ رم‍ض‍‍ان‌ پختن حلوای شب شهادت […]

۱۳۹۵۰۳۲۱۲۱۳۹۴۲۳۵۳۷۸۹۷۹۷۴

مردم لرستان با آداب و رسوم خاصی که برگرفته از تاریخ کهن این دیار است؛ زیبایی فرهنگ خود را با آیین هایی همچون پختن حلوای شب ۲۱ ماه رمضان و سنت ‘کاسم سا’ در ماه مهمانی خدا جلوه گر می کنند.

ی‍ک‍‍ی ‌از س‍ن‍ت‌‌های ر‌ای‍ج‌ م‍ردم‌ لرستان در م‍‍اه‌ م‍ب‍‍ارک‌ رم‍ض‍‍ان‌ پختن حلوای شب شهادت حضرت علی (ع) و فرستادن ب‍خ‍ش‍‍ی‌ ‌از ‌غ‍ذ‌ای ‌اف‍ط‍ار و س‍ح‍ر ب‍ه‌ خانه های ‌ه‍م‍س‍‍ای‍گ‍‍ان‌ و شریک کردن آنها در غذای خود است که به این سنت در گویش محلی ‘ک‍‍اس‍م‌ س‍‍ا’ گفته می شود.
مردم لرستان گویی با این سنت دیرینه، رسالت نهایی ماه مهمانی خدا و نشستن بر سفره ضیافت الهی را که دستگیری از نیازمندان و مستمندانی است که شاید تامین نان شب دغدغه همیشگی آنان است؛ یادآوری می کنند.
مردم این دیار در پایان ماه مبارک رمضان نیز برای دستگیری از نیازمندان با جمع کردن زکات فطریه اهل خانه و بخشیدن آن به نیازمندان، سنتی دیگر از این ماه پر برکت را به جا می آورند.
این آیین های مردم لرستان در دستگیری از نیازمندان که در سفره افطار و بخشیدن زکات فطریه نمود پیدا می کند؛ یادآور کلام خداوند در آیه ۷۷ سوره بقره است که گفته می شود؛ «نیکوکاری آن است که کسی به خدای عالم و روز قیامت و فرشتگان و کتاب آسمانی و پیغمبران ایمان آورد و دارایی خود را در راه دوستی خدا به خویشان و یتیمان و فقیران و در راه ماندگان و گدایان بدهد».
پژوهشگر و باستان شناس لرستانی درخصوص سنت های مردم لرستان به خبرنگار ایرنا گفت: کاسم سا که سنتی رایج در لرستان به شمار می رود اصل و ریشه آن به ماه مبارک رمضان می رسد که در ایام قدیم مردم این دیار قسمتی از داشته های سفره های افطار و سحری خود را به همسایگان می دادند.
عطا حسن پور افزود: زیبایی این سنت باعث شد که با استقبال مردم در دوران مختلف بتدریج در ماه های دیگر نیز مورد توجه قرار گیرد اما همچنان در ماه رمضان بیشتر از هر زمان دیگری این رسم به جا آورده می شود هر چند در مقایسه با گذشته کم رنگ تر شده اما در محله های قدیمی شهر خرم آباد همانند گذشته شاهد آن هستیم و یادآور فرهنگ این دیار از گذشته تاکنون است.
این پژوهشگر لرستانی گفت: یکی دیگر از آداب و رسوم مردم لرستان در ماه مبارک رمضان مربوط به شب های قدر و ضربت خوردن و شهادت حضرت علی (ع) است که مردم در شب ۲۱ ماه رمضان حلوای نذری می پزند و بخشی از آن را بر سر سفره سحر می گذارند و بخشی را به همسایگان می دهند.
حسن پور گفت: از دیگر سنت های مردم استان که در گذشته های دور انجام شده و امروز تنها در خاطرات گذشتگان باقی مانده، شلیک توپ در محله پاسنگر خرم آباد بوده است.
وی افزود: در این سنت در تمام ایام ماه رمضان زمان اذان صبح را با شلیک توپ به مردم اعلام می کردند و اکنون تنها چیزی که ازاین سنت باقی مانده اصطلاح توپ پاسنگر است که در خاطرات ها ثبت شده است.
این پژوهشگر میراث فرهنگی لرستان یادآور شد: یکی دیگر از سنت های فراموش شده لرستان سنت ‘کلوخ اندازان’ مربوط به بروجرد است که در گذشته رسم بر این بوده که مردم این شهرستان از یک روز قبل از شروع ماه رمضان این مراسم را که همراه با خوردن انواع خوراکی ، آجیل و غذاهای متنوع بوده است؛ به جا می آوردند و خود را برای آغاز ماه رمضان آماده می کردند.
وی افزود: این سنت با اینکه مدتهاست به فراموشی سپرده شده اما هنوز هم در اذهان و خاطرات باقی مانده است.
خانه تکانی و مهیا کردن فضای خانه یکی دیگر از آداب و رسوم رایج ماه رمضان در استان لرستان است که بانوان این دیار ، از چند روز قبل از شروع ماه مبارک رمضان انجام می دهند تا خانه تکانی دلها همراه با پاکیزگی خانه ها باشد.
برپایی م‍ح‍‍اف‍ل‌ ‌ان‍س‌ ب‍‍ا ق‍ر‌آن‌ ک‍ری‍م‌، ت‍لاوت‌ و ت‍ف‍س‍ی‍ر ک‍لام‌ وح‍‍ی‌، احیای شب های قدر، زی‍‍ارت‌ ‌ام‍‍اک‍ن‌ م‍ت‍ب‍رک‍ه‌، برپایی سفره های افطار، ح‍ض‍ور در م‍ر‌اس‍م‌ م‍ذ‌ه‍ب‍‍ی‌ و ن‍م‍‍از ‌ع‍ی‍د ف‍طر و ج‍م‍‍ع‌‌‌آور‌ی‌ ف‍طری‍ه‌ ب‍ر‌ا‌ی‌ م‍س‍ت‍م‍ن‍د‌ان‌ ‌از م‍‍ه‍م‍ت‍ری‍ن‌ ‌آد‌اب‌ و رس‍وم‌ م‍‍ع‍ن‍و‌ی‌ م‍ردم‌ ل‍رس‍ت‍‍ان‌ در م‍‍اه‌ ض‍ی‍‍اف‍ت‌‌‌ ال‍ل‍ه‌ ‌است.