درسی از مکتب امام جعفر صادق علیه السلام

هادی قبادی/کشکان:

فلسفه وجودی امامان معصوم در جامعه بشری ، الگو بودن برای انسانها و درس گرفتن از سیره علمی و عملی آنان است و این مهّم برای مسلمین بویژه شیعیان بیشتر مطرح است چرا که بر اساس آموزه های دینی و معارف قر آنی ، جامعه شیعی ، پیامبر اکرم صلوات الله علیه را اسوه حسنه برای نیل به کمال و سعادت می داند و این ویژگی در جانشینان آن حضرت نیز وجود دارد و اعتقاد شیعیان به وجود پر برکت ائمه هدی سلام الله علیهم در همین راستاست.

لذا شیعیان در تمامی ایام سال به ویژه ایام خاص منتسب به معصومین ، تلاش می نمایند تا هر چه بیشتر و بهتر با سیره و سلوک و روش و رفتار آنان شناخت و معرفت پیدا نموده و در زندگی خویش بکار گبرند . مع الاسف با وجود اینهمه سال از شهادت آن بزرگواران و اینک نیز در ایام شهادت امام صادق علیه السلام مشاهده می شود که آگاهی ما به ابعاد وجودی شخصیّت این الگوهای حسنه در حدّ انتظار نیست خصوصاً با گذشت بیش از سه دهه از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی که بر مبنای احکام قرآن و عمل به سنّت و در راستای احیای ارزشهای دینی و انسانی به وجود آمد میزان تمسک و الگو گرفتن از سیره علمی و عملی ستاره درخشانی چون امام صادق علیه السلام در حدّ مطلوبی نبوده است و آثار این نقیصه به وضوح در رفتارهای بسیاری از افراد در جامعه ما مشاهده می شود.

پس از دوران کوتاه حکومت مولای متقیان و در دوران غیبت حضرت حجّت عجل الله تعالی فرجه ، شرائط فعلی با وجود نظام جمهوری اسلامی ، بهترین فرصت مغتنم برای به نمایش گذاشتن قابلیت های حکومت دینی با استفاده از خط مشی ائمه دین خصوصاً امام صادق علیه السلام با توجّه به موقعیّت استثنایی دوران امامت آن حضرت است . جنبش فکری و فرهنگی و علمی که آنحضرت ایجاد نمود میتواند الگویی بسیار نیکو برای جامعه ما به ویژه عالمان دینی و صاحبان قدرت و مدیران جامعه باشد.

امام صادق علیه السلام با اتکاء برعنصر آزادی و حریّت فکر و عقیده در اسلام و به وجود آوردن فضائی باز و مناسب ، موجبات بارور شدن اندیشه های سودمند بسیار می شدند و با عنایت به تأکید قرآن بر احیاء تفکّر و تعقّل در جامعه اسلامی دریچه هایی روشن را به روی جامعه گشودند و در این راستا با تربیت شاگردانی مبرز در تمامی علوم ، در برخورد با اندیشه های مخالف و حتّی معاند نیز الگویی بسیار زیبا به جامعه انسانی ارائه فرمودند.

نوع برخورد حضرت با اهل کتاب وعلمای آنان و تسامح دینی یا همزیستی مسالمت آمیز با غیر مسلمانان در آن زمان می تواند درسی بزرگ برای جامعه امروز ما باشد. داغ بودن جلسات بحث و مذاکره علمی و حضور فعّال امام صادق علیه السلام و شاگردانش حتّی در مباحثه با معاندین  و در نهایت به شکست کشاندن و مجاب نمودن آنان ، امروز می تواند یک الگوی قابل توجّه باش.

به ویژه آنکه حتی خودی ها یعنی نیرو هایی که با وجود سلائق مختلف ، متعهد به اصول حکومت اسلامی و قانون اساسی هستند امروز در برخورد با یکدیگر گرفتار مشکلات جدی هستند . متاسفانه عناصری که باید محور وحدت و هدایت جامعه باشند موجبات تشتت و تفرقه را فراهم می آورند.

برخی تریبون ها که باید منادی اتحاد و یکپارچگی و ارج نهادن به آراء مردم و احترام به آحاد جامعه باشند به گونه ای دیگر عمل می نمایند . نعمت بزرگ حکومت اسلامی و نظام جمهوری اسلامی که مبتنی بر آموزه های دینی و آراء جمهور مردم است در صورتی حفظ خواهد شد و به سر منزل مقصود خواهد رسید که محور آن سیره ائمه دین خصوصاً امام صادق علیه السلام باشد و امید آنکه با آشنایی بیشتر به تمامی جوانب و ابعاد شخصیت پر برکت آن امام همام ، ملت بزرگ ایران اسلامی بتوانند الگویی قابل قبول از حکومت دینی را به جامعه بشری ارائه نمایند.