تحلیلی جامعه شناختی بر آسیب‌های اجتماعی کوهدشت

هر یک از ما در زندگی روزمره خود با انواع معضلات و آسیب های اجتماعی مواجهیم و به نوعی این سؤالات مشترک در ذهنمان ایجاد می شود که منشأ این معضلات کجاست؟ چه کسی مسئول به وجود آمدن آنهاست؟ و چگونه می توان آنها را رفع کرد؟ اینها سوالاتی هستند که ذهن هر شهروندی را به خود مشغول داشته است. اعضای خانواده، رانندگان تاکسی، بازاریان، کارگران، کارمندان، دانشگاهیان و همه قشرهای اجتماعی در مورد مهم ترین آسیب های اجتماعی شهر بحث و گفتگو و آن را تحلیل می کنند.آسیب های اجتماعی به عنوان اعمالی که هنجارهای جامعه را مورد تعرض قرار می دهند و نظام اجتماعی را تهدید می کنند در هر جامعه ای اهمیت جدی دارند. در این نوشتار با تحلیل جامعه شناختی به مهمترین آسیب های اجتماعی شهر پرداخته و مسئولین شهری را متوجه خطر افزایش آسیب های اجتماعی در شهر می کنیم.

در نگاهی جامعه شناختی به شهر متوجه می شویم که تغییرات اجتماعی- فرهنگی، وضعیت شهرمان را دگرگون کرده است. افزایش سن ازدواج جوانان، ناپایداری ازدواج ها، افزایش آمار طلاق در سال های اولیه زندگی، پایین آمدن سن اعتیاد به مواد مخدر، افزایش آمار سرقت، ولگردی جوانان ، نابهنجاری های اخلاقی و مشکلات اجتماعی دیگر نشان از تغییرات اجتماعی گسترده ایست که علیرغم منع قانونی و قبح اخلاقی و اجتماعی روندی افزایشی دارند و شادابی و طراوت حیات اجتماعی شهر را به شدت تهدید می کنند. به عنوان یک جامعه شناس ، آسیب های اجتماعی فوق را زنگ خطرهایی می دانم که به صدا درآمده تا هوشیاری مسئولین شهری را به خود جلب کند.

افزایش آسیب های اجتماعی در سال های اخیر در شهرستان کوهدشت یک واقعیت اجتماعی است، لذا بایستی شرایط اجتماعی زمینه ساز بروز این آسیب ها را شناخت. آسیب شناسی وضعیت موجود نشان می دهد وضعیتی آنومیک در شهر وجود دارد که افراد را به سمت آسیب های اجتماعی سوق می دهد. منظورم از وضعیت آنومیک، شرایط نابسامان اقتصاد شهر و آشفتگی در حوزه های اجتماعی و فرهنگی شهر می باشد. با توجه به تفسیرهای جامعه شناختی در مورد وضعیت آنومیک شهرستان کوهدشت می توان گفت، زمانی که بین هدف و وسیله رسیدن به آن هدف هماهنگی و تعادل وجود نداشته باشد، افراد به دنبال وسایل نامشروع رسیدن به آن هدف خواهند رفت. برای مثال کار، هدف و دغدغه اصلی جوانان این شهر می باشد، ولی امکان رسیدن به این هدف فراهم نیست و این امر سبب شده است جوانان به سمت سرقت، فروش و مصرف مواد مخدر، و در معقول ترین حالت به مهاجرت روی بیاورند. این وضعیت برای شهری که سابقه ی دیرینه فرهنگی دارد، بسیار درد آور است. بنده قصد ندارم شخص خاصی را مسئول معضلات اجتماعی موجود بدانم، از نخبگان دانشگاهی تا مسئولین شهری و شهروندان، همه مسئول نابسامانی های اجتماعی موجود هستیم و باید به عنوان نخبه، مسئول و شهروند متعهد تکالیف خود را به درستی انجام دهیم.

مقولات مخربی چون فقر، بیکاری، محرومیت های اقتصادی، افزایش افسار گسیخته هزینه معیشت، افزایش آمار مهاجرت و … شهرمان را تهدید می کند و جوانان را برای تأمین نیازهای اقتصادی به سمت رابطه ای ناسالم، بزهکاری یا رفتارهای خشونت آمیز سوق می دهد. بیکاری یکی از ریشه های مهم نابهنجاری های اجتماعی جوانان شهرمان می باشد که به دنبال خود پیامدهای ناخوشایندی را بر خانواده ها و فرد بیکار تحمیل می کند؛ مشکلاتی از قبیل نداشتن سلامت جسمانی و روانی، فشار روانی و از هم گسیختگی خانواده، نداشتن فرصت های آموزشی، اعتیاد به مواد مخدر، جذب شدن به قهوه خانه ها و مراکز تجمع افراد بزهکار و … هشدار دهنده ونگران کننده هستند و باید برای مهار و کاهش آنها اقدامات پیشگیرانه و اساسی صورت گیرد.

همه ی آنچه که گفته شد دست به دست هم داده و سیمای شهرمان را از منظر آسیب های اجتماعی دچار آشفتگی کرده است.

سخن آخر اینکه شرایط امروز شهر به‌گونه‌ای است که افراد دچار آسیب می‌شوند و مسئولان و مدیران شهری باید سر و سامانی به وضع اقتصادی شهر بدهند و برنامه هایی برای افزایش نشاط اجتماعی مخصوصاً برای جوانان داشته باشند. باید با تشکیل اتاق فکر و کمیته های تخصصی مختلف، آسیب های اجتماعی موجود در شهر را ریشه یابی کنیم. چرا که اگر به ریشه بنیادی و اولیه این آسیب های اجتماعی به موقع رسیدگی نشود، افزایش جرم و جنایت را در پی دارد که مخل نظم اجتماعی است.

 

٭هدایت بهرامی/ پژوهشگر علوم اجتماعی