زنگ خطر بیماری زنگ زرد در مزارع شهرستان کوهدشت

‍

نویسنده: فاطمه امرایی| دکترای تخصصی ژنتیک و اصلاح نژاد دام- کارشناس جهاد کشاورزی بخش مرکزی شهرستان کوهدشت

بیماری زنگ زرد یکی از خطرناکترین بیماریهای غلات در ایران است که در سال های اخیر به علت فراهم شدن شرایط مساعد جوی آلودگی شدیدی را ایجاد نموده است. این بیماری در مزارع گندم مناطق مختلف کشور به صورت اپیدمی نسبتاً شدید ظاهر شده و خسارات قابل توجهی به محصول وارد می نماید.

 نشانه های بیماری

علائم بیماری زنگ زرد در روی برگ های جوان به صورت جوش یا تاول هایی به رنگ زرد مایل به نارنجی ظاهر شده سپس این جوش ها به هم پیوسته و بصورت نوارهایی در امتداد رگبرگ های هر دو سطح برگ نمایان می شود. این جوش ها می توانند روی غلاف و سنبله نیز ظاهر شوند. دانه های سنبله آلوده، بسیار کوچک، چروکیده و غیر قابل استفاده می باشند. چنانچه شخصی وارد یک مزرعه آلوده به زنگ شود اسپورهای نارنجی رنگ عامل بیماری به لباس های او می چسبد و از همه مشخص تر در صورت مالش انگشت روی برگ، گرد نارنجی رنگ مشاهده می گردد.

شرایط محیطی مناسب

بهترین درجه حرارت برای ظهور و گسترش زنگ زرد ۱۵-۱۰ درجه سانتی گراد و رطوبت اشباع و یا بارندگی ملایم می باشد و چنانچه این شرایط مدت زمان  طولانی مهیا شود آلودگی شدید را باید انتظار داشت.

 کنترل بیماری

یکی از مهمترین راه‌های کنترل این بیماری کنترل شیمیایی یا استفاده
از روش سمپاشی می باشد از جمله قارچ کش های آزمایش شده در مبارزه با زنگ زرد تیلت، آلتو، فولیکور، ایمپکت و آرتئا می باشند.
با توجه به بارندگی‌های اخیر و شرایط مساعد آب‌وهوایی به‌ویژه دما و رطوبت، این آفت پرخطر مزارع شهرستان را به شدت تهدید می کند و در صورت عدم مبارزه خسارت ۷۰ درصدی مزارع دور از انتظار نیست. در این راستا جهاد کشاورزی استان، شهرستان و مراکز تابعه تمام تمهیدات و امکانات لازم را برای مهار این بیماری به‌کار گرفته اند و سمپاشی مزارع از طریق دو فروند پهباد در حال انجام می باشد و سمپاشی نزدیک به ۶۰۰ هکتار از مزارع بخش مرکزی نیز انجام شده است. ازمزیت های مهم استفاده از روش پهباد کاهش زمان عملیات سمپاشی، کاهش مصرف آب و سم و سمپاشی موثر در نقاط هدف با کاهش قطر سم و هدایت محلول در تونل باد زیر پهپاد است. همچنین عدم تردد بر روی کشت و کاهش خسارت تردد وسایل نقلیه خصوصا در فصلی که رطوبت زمین فشردگی خاک در زیر چرخ ها را بیشتر می کند از مزایای این روش سمپاشی می باشد. علیرغم تمامی تمهیدات و امکانات بکار گرفته شده جهاد کشاورزی علیه بیماری زنگ زرد تحقق این امر مستلزم مشارکت فعال کشاورزان است و همکاری این عزیزان با جهاد کشاورزی در سمپاشی مزارع حاصل دست رنج یکسال کار سخت و طاقت فرسای این عزیزان را در معرض نابودی قرار نمی دهد.