یادی از ملا محمد حسن کولیوند(ملا مئسی)

ولی الله نورمحمدی/ کشکان:

وقتی فارغ از هر مشغله پس از سال ها گذری به روستای ملا پرور بتکی نمودم در بدو ورود با نوه ملا محمد حسن کولیوند روبرو شدم .بعد از احوال پرسی یادگاری از ملا جویا شدم .ایشان مرا به پسر عمویش محمد شریف که همسایه اش بود حوالت داد که البته شریف وار به استقبال آمد. تنها  دو دستخط ملا که بر حاشیه کتابی به عنوان تقلید، طهارت و صلوه، نگاشته بود که انصافا” خط زیبایی هم داشته است و مهمور به مهر کرده بود که البته از هردو عکس گرفتم.به نشانه عرض ادب به ساحت شاعر لک زبان (که به ضرس قاطع میشود گفت شیعه دوازده امامی ,مقلد مراجع عظام زمان خود و مبلغ تشع ناب محمدی بوده است) . از محمد شریف خواستم که راهنمایی کند و بر مزارش فاتحه ای قرائت کنم. تاریخ سنگ قبر ۲۸ ذیحجه ۱۳۶۰ قمری را نشان می داد.

یاد سفارش رسول خدا صلی الله علیه و آله سلم افتادم که به امیر المومنین فرمود که اگر یک نفر هدایت کنی بهتر از صدقه ۴۰ شتر سرخ موست و بی شک ملا خیلی را هدایت کرده است و در آینده با بزرگداشت او باعث هدایت و هویت به مردم و به ویژه لک زبان ها خواهد شد.

متاسفانه فرصت نشد که با اعضا و رؤسای محترم  شورای شهرهای لک زبان گفتگو کنم.

از این فرصت استفاده می کنم اگر این مطلب به نظر شوراهای محترم شهرهای لک برسد موجب امتنان خواهد شد که در اسامی خیابان های شهرهایشان از نام این شاعر گرانقدر لک استفاده کنند.

مُلا محمدحسن کولیوند از شعرای معروف کولیوند است که به سال ۱۳۲۰ در روستای بُتَکی وفات یافته و در قبرستان پیرجید (پیرجِد) به خاک سپرده‌اند. چنان بر می‌آید او شاعری بذله‌گو و انتقادی بوده و بر ادبیات لکی مسلط و به خوبی شعر سروده است. مُلا محی‌الدین صالحی، ملامحمدحسن را شبیه عبید زاکانی در فکاهی می‌دانست و بر این عقیده بود شعرش موجب نشاط قلوب ادیبان و انبساط خاطر شاعران است.

مُلا ‌محمدحسن خوش طبع و بلند همت بوده که علاوه بر این خصوصیات، شاعری بداهه‌گو و جز شاعران ردیف اول لرستان محسوب می‌شود. (زین حویرده میر)، (شیره) و (کله بال)  از اشعار هجو وی است که در بین مردم منطقه شهرت خاصی دارد. 

مرحوم اسماعیل نورمحمدی درباره وی می‌گوید: خود این بنده درک محضر او را نموده‌ام و مدتی استاد بنده در درس مکتب بوده و تلمذ از درس این معلم را از افتخارات خود می‌دانم… این شاعر علاوه بر مدیحه سرائی، طنز پرداز و هزل‌گو بوده است و دقت بسیار داشته تا با زبان مادری یعنی لکی شعر بسراید. او یکبار با پای پیاده به زیارت عتبات عالیات رفته و در آن مکان مقدس درک محضر استادان دینی نموده است، 

 وی عابد و زاهدی وارسته بود که از راه کشاورزی تامین اعاشه می‌نمود. در جوانی از هرکس بدی دیده یا حرمت او را کم داشته، بد می‌گفت و او را هجو می‌نمود ولی در سن کهولت از این طریق عدول و بر آن رفتار گریه می‌کرد تا جائی که دیوان اشعار خود را حاوی هزل و طنز بود، سوزانید و از کار شاعری جز مدیحه‌سرایی(اهل بیت(ع) ) توبه نمود.

یکی از خصایص بارز شاعران کولیوند سرودن شعر براساس حروف الفبا بوده که در این زمینه صاحب سبک هستند و اینک ابیاتی از شعر الف تا یای مُلا محمدحسن کولیوند:

 اول و الف الهیتت

 اسما الحسنی الوهیتت

ب و بیانات بسم‌الله عظیم

 برق حرق فرق شیطان رجیم

ت و تبارک تاک تنهائیت

ث و ثابتی ذات خدائیت

ج و جلالت جامه جبروت

بر اشیاء اجلال احاطه ثبوت