خطری به نام ایدز

ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی  نوعی بیماری است که در دستگاه ایمنی و توسط ویروس نقص ایمنی (HIV) ایجاد می‌شود.

ایدز در ایران از راه‌های آمیزش جنسی، استفادهٔ معتادان تزریقی از «سرنگ آلوده» و در موارد محدودی، انتقال ویروس از مادر مبتلا به کودک رواج یافته است.

براساس آمار جمع‌آوری شده از دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، بیش از ۲۷٬۰۰۰ نفر افراد مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی (عامل بیماری ایدز) تا اول مهر ۱۳۹۲ به طور رسمی در بانک اطلاعاتی وزارت بهداشت ثبت شده‌ بودند و وزارت بهداشت آمار واقعی مبتلایان به این ویروس را ۹۰ هزار نفر برآورد می‌کند.اما بر اساس تخمینی غیر رسمی تا سال ۱۳۹۰، ۱۲۰ هزار ناقل HIV در ایران وجود داشت.در افراد شناسایی شده، استان‌های مازندران، کرمانشاه، فارس، هرمزگان، خراسان رضوی، اصفهان و تهران از استان‌های پرخطر از نظر ایدز هستند

مرحله اول (عفونت حاد) فرد ممکن است برای مدت کوتاهی بیماری شبه آنفلوآنزایی را تجربه کند. به همین دلیل معمولاً این بیماری تا یک دوره طولانی بدون هیچ علائمی دنبال می‌شود که به این مرحله از بیماری، دوره نهفتگی گفته می‌شود.

دوره اولیه HIV در بسیاری از افراد ۲ تا ۴ هفته پس از در معرض قرار گرفتن این بیماری، دچار بیماری‌هایی مانند شبه-آنفلوآنزا  می‌شوند و برخی دیگر هم هیچ نشانه قابل توجهی در آنها دیده نمی‌شود.علائم در ۴۰ تا ۹۰ درصد موارد رخ می‌دهد و معمولاً شامل تب، لنفادنوپاتی(بیماری در غدد لنفاوی)، فارنژیت(االتهاب گلو)، خارش پوست، سردرد و یا زخم دهان و اندام تناسلی می‌شود.خارش پوست که در ۲۰ تا ۵۰ درصد موارد رخ می‌دهد، خود را بر روی بالاتنه نشان می‌دهد و به شکل ماکولوپاپولر(راش های پوستی) می‌باشد.همچنین در این مرحله برخی از افراد دچار عفونت‌های فرصت‌طلب می‌شوند.ممکن است در دستگاه گوارش علائمی مانند تهوع، استفراغ و یا اسهال رخ دهد،

با توجه به اینکه این علائم آنچنان خاص نیستند، اغلب به عنوان نشانه‌هایی از عفونت HIV شناخته نمی‌شوند. حتی مواردی که توسط یک دکتر خانوادگی و یا یک بیمارستان دیده می‌شود اغلب یا بسیاری از بیماری‌های شایع عفونی با علائمی مشترک با آن اشتباه می‌شود. بنابراین شایسته است که عفونت HIV در بیمارانی که دارای عوامل مستعدکننده ،نظیر رابطه جنسی پر خطر و ..هستند، مد نظر باشد.

پس از علائم اولیه، بیمار وارد مرحله‌ای به نام دوره نهفتگی یا HIV بی‌نشانه یا HIV مزمن می‌شود.این مرحله از HIV می‌تواند بدون هیچ گونه درمانی از حدود سه سال تا بیش از ۲۰ سال به طور متوسط حدود هشت سال به طول بینجامد. اگرچه معمولاً در ابتدای بیماری هیچ علائمی مشاهده نمی‌شود و یا علامت‌های خیلی کمی دیده می‌شود، اما در نزدیکی پایان این مرحله بسیاری از افراد دچار تب، کاهش وزن، مشکلات گوارشی و دردهای عضلانی می‌شوند. HIV

 از سه طریق اصلی انتقال می‌یابد:

۱- تماس جنسی

۲- قرار گرفتن در معرض خون و یا بافت آلوده

۳- از مادر به فرزند در دوران بارداری، زایمان، یا تغذیه با شیر مادر (که با نام انتقال عمودی شناخته می‌شود.

هیچ گونه خطر انتقال از طریق ویروس مدفوع، ترشحات بینی، بزاق، خلط، عرق، اشک، ادرار، یا استفراغ وجود ندارد مگر اینکه با خون آلوده شده باشند و معمولا  ویروس ایدز در هوای ازاد  از ۵ ثانیه تا ۵ دقیقه از بین میرود

افرادی که رفتارهای پرخطر داشته اند اما تست HIV منفی است لازم است سه ماه بعد و در صورت تداوم رفتار پرخطر هرشش ماه آزمایش HIV را تکرار نمایند.

در بسیاری از مراکز درمانی مشاوره و انجام آزمایش HIV به صورت رایگان و ناشناس (بدون معرفی خودتان و دریافت تنها یک شماره کد)، انجام می پذیرد.

سه نوع کلی آزمایش (تست) تشخیصی HIV وجود دارد که عبارتند از:

تست آنتی بادی HIV یا (HIV antibody test) : این تست نشان می‌دهد که فرد با HIV آلوده شده است یا نه.

تست آنتی ژن P24 یا ( P24 antigen testing) : این تست بطور اولیه برای غربالگری نمونه‌های خون استفاده می‌شود ولی در برخی مناطق بعنوان تست تشخیصی HIV بکار می‌برند.

آنتی ژن P24: یک پروتئین است که جزئی از ساختمان HIV می‌باشد و در مراحل اولیه عفونت، به مقدار زیاد تولید می‌شود و بوسیله تستهای تشخیصی می‌توان آن را در خون آشکار کرد. تست P24 می‌تواند آلودگی با HIV را قبل از “تست آنتی بادی “HIV آشکار کند بنابراین تست آنتی ژن P24 در تشخیص HIV در مراحل اولیه بکار می‌رود.

تست میزان ویروس (HIV Load test) : این تست هنگامی استفاده می‌شود که شخص از آلوده بودن خود با HIV آگاه است و با این تست میزان ویروس در خون مشخص می‌شود.

بنابراین اگر در خون شخصی٬ آنتی بادی بر علیه HIV وجود داشته باشد این بدان معنی است که او با HIV آلوده است در اکثر موارد ۳ ماه طول می‌کشد تا این آنتی بادی‌ها بوجود آیند ( در موارد نادر تا ۶ ماه در موارد بسیار نادرتر بیشتر از ۶ ماه طول می‌کشد تا آنتی بادیها بوجود آیند) تنها راه مطمئن جهت تعیین آلودگی با HIV انجام تست آنتی بادی HIV می‌باشد و از روی علائم بالینی نمی‌توان آلودگی با HV را تعیین کرد.

اگر قرار باشد به زبان ساده مکانیسم و شیوه عمل ویروس عامل ایدز یا همان اچ آی وی را شرح دهیم مقایسه زیر مقایسه خوبی خواهد بود:

بدن انسان همچون یک خانه یا بانک از سیستم های حفاظتی مختلفی برای مقاومت در برابر بیگانگان و یا سارقین استفاده می کند. اچ آی وی به صورت مامور مخفی می تواند وارد بدن ما شده و سال ها ناشناخته بماند و تکثیر شود و ناگهان در حالی که سیستم ایمنی بدن را از کار انداخته است خود را نشان بدهد و باعث بشود تا ما در برابر انواع و اقسام بیماری ها به شدت آسیب پذیر شویم درست مثل حالتی که ما ندانسته یکی از عوامل سارقین را وارد سیستم های حفاظتی بانکی نموده و او پس از مدتی با شناسایی نقاط ضعف سیستم ایمنی بدن به کمک همدستانش به بانک حمله نموده و پول ها را می رباید.

و در اخر اگر رفتار مشکوکی داشته اید در اسرع وقت به مراکز ایدز یا متخصص عفونی مراجه کنید، قراموش نکنید که ایدز گرچه قابل درمان نیست ولی با تشخیص زودتر این بیماری میشود تعداد روزهای بیشتری را زنده ماند و  نیز دیگران هم از ابتلا به این بیماری در امان می مانند.

 

دوستانی که پشت پرچین دلتون با خدای مهربون مناجات دارید بیاید به نیت شفای همه بیماران، این مناجات را با هم بخوانیم: بسم الله الرحمن الرحیم الهی بحق من ناجاک و بحق من دعاک فی البر و البحر تفضّل علی المرضی المؤمنین والمؤمنات بالشفاء و الصحّت بحق محمّد و آل محمّد (صلی الله علیه و اله) آمین یا رب العالمین

 

 

 

٭ دانشجوی پرستاری