مصاحبه با داریوش جعفری مدیر مسئول ماهنامه ی کودکان غرب کشور، پیشوک

مصاحبه با مدیر مسؤول و صاحب امتیاز ماهنامه ی کودکان و نوجوانان غرب کشور، پیشوک

فاطمه نیازی/ روشتا:

…………………………………..

داريوش جعفري، مديرمسؤول اولين نشريه ‏ي كودكان غرب كشور است و مدرس گرافيك.

وي نزديك دو سال است “پيشوك” را براي كودكان هديه آورده است. همان كودكاني كه «آنتوان دوسنت اگزوپري» درباره‏ شان مي‏ گويد:«كودكان تنها كساني هستند كه مي‏ دانند از زندگي چه مي‏ خواهند؟»

براي كودكان نوشتن و گفتن، محتاج مضمون است، مضموني كه بتوان با آن‏ها حرف زد.

ما در مقام يك انسان همگي به دنبال مفهوم هستيم، فارغ از هر فرهنگ، مذهب و جامعه‏ اي كه در آن زندگي كرده‏ ايم. كودكان مفهوم و معنا را به شكلي متفاوت از بزرگسالان تجربه مي‏ كنند. ادراك و تخيل آن‏ها از طريق معناهايي فراطبيعي مانند قصه هاي پريان، سحرآميز و …تغذيه مي‏ شود.

پيشوك مي‏ خواهد با كودكان زندگي كند. جهاني بيافريند كه هم براي كودكان جذاب است و هم جهان‏ واره‏ اي عميق را براي آن‏ها واگويي كند.

براي آن‏ها گفتن و نوشتن، نيازمند مرتبه‏ هاي عميق انساني است.

به بهانه‏ ي ورود “پيشوك” به دومين سال رويش‏ اش، گفت و گويي را با آقاي داريوش جعفري انجام داده‏ ايم كه در پي مي‏ آيد.

 

در کنار بی‏ توجهی آموزش و پرورش به مطبوعات کودک و نوجوان، گرانی کاغذ و کمبود بودجه، چگونه شد که پیشوک خواست كه بروید و برویاند؟

من می‌دانستم کار برای کودکان سخت است، اما فکر نمی‌کردم این اندازه مشکل باشد! با این که من مدت17 سال سابقه‌ی تدریس در آموزش و پرورش‌ دارم اما نمی‌دانستم که آموزش و پرورش تقريباً با ورود هر نشریه‌ای به محدوده‌اش مخالفت می‌کند. بعداً فهميدم آموزش و پرورش بخشنامه‌هايی دارد كه ورود هر نشریه‌اي خارج از آموزش و پرورش را منع مي‏ كند. این سازمان، فقط به تولید نشریات در محدوده‌ی اداری خود معتقد است و به هیچ وجه از آن عدول نمی‌کند. اميدوارم در آينده ديدشان بازتر شود!

دم‏ دست‏ ترین آسیب بی‏ توجهی به مطبوعات کودک و نوجوان رجوع مخاطب به بازی‏ های رایانه‏ ای و سی‏ دی‏ های کارتونی است. برای رهایی از این آسیب چه راهکارهایی را در نظر گرفته‏ اید؟

در کشورهای پيشرفته با وجود این‏ که روز به روز برنامه‌ها و بازي‌هاي رايانه‌اي و آموزش‏ های هوشمند توسعه مي‌يابد، اما از روند مطالعه کم نشده است. آن‏ ها به هیچ عنوان نمی‏ خواهند لمس كردن کاغذ را از زندگی‏ شان حذف كنند.

در خانواده‏ایی که کتاب و کتاب‏ خوانی نهادینه شده باشد، خواه‏ ناخواه کتاب روی ذهن و فکر کودکان تأثیر می‏ گذارد. ما بزرگ‏ترها در کنار استفاده از وسايل مدرن همانند كامپيوتر باید زمانی را به کودکان اختصاص دهيم و با آن‏ ها خواندن کتاب و مطالعه را تجربه کنيم.

کودکان ما به خاطر عدم برخورداری از مواد خواندنی مناسب از طریق نشریات، با فقر فرهنگی، ادبی، هنری و نبود خلاقیت مواجه هستند. پیشوک برای رفع این نقیصه چه تدابیری اندیشیده است؟

متأسفانه بین کودکان و بزرگترها یک شکاف افتاده است. این شکاف با ورود کامپیوتر بزرگ‏ تر و عمیق‏ تر شده است. اگر از وسایل مجازی درست و آگاهانه استفاده شود می‏ تواند قدرت فکری کودکان را پرورش دهد، اما اگر درست و آگاهانه استفاده نشود چیزی جز تخریب در پی نخواهد داشت. مجله‏ ی پیشوک با شعار “کتاب‏ خوان کردن کودک” سعی در سوق دادن کودکان به مطالعه دارد. ما معتقدیم اگر کتاب به هر جامعه‌اي وارد شود، آن جامعه به تعالی مادی و معنوی خواهد رسید.

به عنوان یک مدیرمسؤول نشریه‌ی کودک، تیراژ پایین‏ تر نشریات کودک و نوجوان و در نتیجه کمی مخاطب کودک را نسبت به دیگر نشریات در چه می‏ دانید؟

من معتقد نیستم که مخاطب کودک کم است. متأسفانه تعداد نشریات کودکان کم است. ما در سراسر کشور فقط یک نشریه‏ ی استانی کودکان داریم. خیلی از نشریات کودکان به خاطر تورم و گرانی کاغذ از بین رفتند. با این‏ که کودک زیربنای یک مملکت محسوب می‏ شود، اما به نیازهای واقعي آنان توجه نشده است. «پيشوك» فعالیت در رده‏ ی سنی کودکان را به عنوان یک نیاز دانست. وقتی کمپانی‏ های فیلم سازی بزرگ یک فیلم را برای کودکان می‏ سازند، سریع وارد زندگی آن‏ ها شده و آن را تحت تأثیر قرار می‏ دهد. آیا نشریات کودک ما توانسته‏ اند زندگی کودکان را تحت تأثیر قرار دهند؟

اصلی‏ ترین مشکل نشریات کودک و نوجوان جدای از دولتی بودن آن‏ ها را در چه می‏ دانید؟

کار برای کودکان نیاز به تخصص و زمان دارد و البته هزينه‌ي آن بالاست. (شايد به‌جاي هزينه بهتر است بگوييم؛ سرمايه‌گذاري) ما دنیای کودکان را با تمام شادی‏ ها و آرزوهای شان درك نمي‏ كنيم. روزمرگی‏ ها و دل مشغولی‏ ها در این امر بی‌تأثیر نبوده است. در کشورهای پيشرفته وقتی طیف وسیعی برای تولید فکر و فرهنگ قدم بر می‏ دارند، هم از نظر مالی تأمین هستند و هم از نظر امکانات. وقتی ما حتا برای ساخت یک فیلم، دوربین مورد استفاده‌اش را در دسترس نداریم، انیمیشن‏ ساز ما چگونه می‏ تواند برای کودکان انیمیشن بسازد؟ این اتفاق برای نویسندگان ما هم رخ می دهد. وقتی نویسنده‏ ی ما از نظر مالی در مضیقه است، حتا نمی‏ تواند به کودکان فكر كند. چه رسد به نوشتن!

در اکثر خانواده‏ ها سبد کالای فرهنگی وجود ندارد. این در حالی است که کودک برای تعالی روح و ذهن خود به محصولات فرهنگی از جمله تئاتر، سینما، کتاب، مجله و… نیاز دارد.

نقش نهادهای متولی فرهنگ را در توجه به جامعه‏ ی کودکان چگونه ارزیابی می‏ کنید؟

نهادهای متولی فرهنگ مانند آموزش و پرورش و یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به کودکان کمترین توجه را نشان داده‏ اند. نباید هر اتفاق ناگوارِ از جمله جنگ، زلزله، سيل و… توجه به کودکان را کم رنگ کند. وقتی به جنگ جهانی دوم رجوع شود، می‏ توان نهادهای فرهنگی، دولتی و یا خودجوشی را دید که روی کودکان کار کرده‌اند. در کشور ما آیا به کودکان بازمانده از بلایای طبیعی و یا طلاق توجهی شده است؟ کودک حتا در بحرانی‏ ترین موقعیت‏ ها از دنیای کودکانه‏ اش خارج نمی‏ شود. دولت نباید اجازه دهد که تحریم‏ های اقتصادی و یا هر علت دیگری در انتشارات مربوط به کودک تأثیر داشته باشد.

ارتباط مخاطبان با نشریات کودک و نوجوانان ضعیف است. پیشوک چگونه می‏ خواهد مخاطب‏ ها را با خود همراه سازد؟

یک نشریه با مخاطبش معني پيدا مي‌كند و زنده است. ما به صورت جدی سعی در برقراری ارتباط با مخاطب داریم، بنابراين تلاش كرده‌ايم با حضور فيزيكي خودمان در کنار کودکان و نوجوانان اين امر را ثابت كنيم. مثلاً برگزاري همايش‌هاي كودكانه، مسابقات، ایستگاه‌هاي بازي و نقاشی از آن‌جمله‌اند. ما معتقديم «پيشوك» در همراه کردن مخاطب علیرغم اظهار نظرهای مثبت کارشناسان، قوي عمل نكرده است. ریشه‏ ی این ضعف را می‏ توان در ایده‏ آل های بزرگ «پیشوک» جست و جو کرد. یک نشریه وقتی می‏ تواند موفق باشد که برگشتی روزنامه يا مجله نداشته باشد. جدای از این‏ ها باید ضعف امکانات را هم افزود. در کنار این مسائل شهروندان ما هم متأسفانه استقبال زیادی از نشریات ندارند. بیشتر نشریات استان ما به صورت رایگان در دسترس کیوسک‏ ها قرار می‏ گیرد. این درد است و هر چند تلخ  باید گفته شود. چه‌قدر خوب است مردم ياد بگيرند براي كالاي فرهنگي هزينه‌اش را بپردازند! من معتقد هستم حتا اگر پیشوک به بن‏ بست بخورد، راه را برای پیشوک‏ های بعدی باز كرده است. این ضرورتی اجتناب‏ ناپذیر است که در کشورهای جهان سوم اتفاق می‏ افتد. ما با تمام وجود برای ارتقای پیشوک و  ايجاد صميميت بين كودكان و پیشوک تلاش خواهیم کرد.

    ما معتقديم كودكان، پادشاهان زمين‌اند و كار كردن براي آنان بهترين خدمت‏گزاري است.

***************

به عنوان مديرمسؤول نشريه‏ ي كودكان و نوجوانان غرب كشور «پيشوك» قول مي‏ دهم تيم قدرتمند پيشوك با تمام وجود از كمترين امكانات موجود، بهترين توليدات فرهنگي را ايجاد نمايند. هيچ چيز بالاتر از اميد نيست و ما با پشتوانه‏ ي خداي بسيار بزرگ و بسيار مهربان آمده‏ ايم تا طرحي نو در اندازيم.