آیا لکی گویشی کردی است؟/ فرامرز شهسواری
مقاله زیر با عنوان “لکی و کردی” نوشته آقای فرامرز شهسواری و چاپ شده در مجله ISI “ایران و قفقاز” است. نسخه اصل مقاله به زبان انگلیسی است که در اینجا برای خوانندگان و علاقه مندان گرامی بخشهای مهم آن به ویژه نتیجه گیری را به فارسی منتشر میکنیم. معرفی: عنوان مقاله: لکی و […]
مقاله زیر با عنوان “لکی و کردی” نوشته آقای فرامرز شهسواری و چاپ شده در مجله ISI “ایران و قفقاز” است. نسخه اصل مقاله به زبان انگلیسی است که در اینجا برای خوانندگان و علاقه مندان گرامی بخشهای مهم آن به ویژه نتیجه گیری را به فارسی منتشر میکنیم.
معرفی:
عنوان مقاله: لکی و کردی Laki and Kurdish
نویسنده: فرامرز شهسواری Faramarz Shahsavari از دانشگاه دولتی ایروان
منبع: مجله ISI ایران و قفقاز شماره 14 سال 2010 برگه های 79 تا 82
چکیده و نتایج (در برگردان فارسی):
هدف اصلی این مقاله بررسی مجموعه سنتی تغییرات آوایی تعریف شده توسط مکنزی و بررسی ارتباط آنها با زبان لکی است. این مجموعه تغییرات آوایی ویژه و مختص گویشهای کردی تبار بوده و هر گویشی که از این قواعد پیروی نکند کردی نبوده و آنرا باید زبانی متقاوت دانست.
در بسیاری از مجامع به طور سنتی لکی را زیرشاخه ای از گویش های کردی تبار و در مواردی نیز آنرا یک گویش گذار میان کردی و لری دانسته و در برخی موارد دیگر لکی را زبانی جدا و مستقل معرفی کرده اند.
لک زبانان ذر جنوب غربی ایران و جنوب شرقی عراق و در حد فاصل بین مناطق کرد نشین و لر نشین متمرکز شده اند. برخی گروههای کوچکتر از لک ها نیز در سایر نواحی ایران همچون آذربایجان شرقی و نواحی جنوب دریای خزر سکنی گزیده اند.
تنها در اواخر قرن 20 بود که مطالبی کم و بیش در باره لکی از مازندران و لرستان برای نخستین بار توسط میرچراغی (1990) و لازارد (1990) منتشر گردید. از آن زمان به پس پژوهش خاصی در این باره صورت نگرفته است. این در حالیست که در سالهای اخیر یک بحث و جدل درباره منشا و خانواده زبان لکی آغاز شده است(آنوبی 2004 و 2005).
شوربختانه طبقه بندی کنونی درباره زبان لکی به طور کلی بر پایه اظهار نظرات و دیدگاه های مردمان لک زبان است تا بررسی علمی اطلاعات و داده های موجود (توضیح لکستان: نگارنده به درستی این مسئله را درک کرده است چرا که لک های همدان و لرستان در اغلب موارد خود را لر و لک های ایلام و کرمانشاه خود را کرد میدانند).
موضوع طبقه بندی زبان لکی هنوز نیز موضوعی باز برای پژوهش و بررسی است. بسیاری از زبان شناسان لکی را زبانی جدا و مستقل ولی نزدیک به کردی معرفی کرده اند (ایزد پناه 1978). برخی دیگر لکی را در خانواده گویشهای کردی تبار (ویندفور 1989، لازارد 1992، کماندار فتاح 2000) و برخی دیگر زبان لکی را حد واسط و گذار بین کردی و لری دانسته اند (آساتریان 2009).
نتیجه گیری کلی این مقاله اینست که لکی از قواعد کلی گویشهای کردی تبار تبعیت نکرده و اشتراکات بین زبان لکی و گویشهای کردی تنها به خاطر اشتراکات موجود بین تمامی زبانهای شمال غربی ایرانی است.
توضیح لکستان: همانگونه که نتایج این بررسی و مقاله علمی نشان میدهد علی رغم اشتراکات فراوان زبانی، زبان لکی به هیچ وجه در طبقه بندی گویشهای کردی قرار نگرفته و این اشتراکات مواردی است که به صورت طبیعی بین تمامی زبانهای شمال غربی ایرانی مشاهده می شود.
لری نیز لهجه ای جنوب غربی است و هیچ زبانشناسی لکی را لری نمیداند چرا که اصولا لکی از خانواده زبانهای شمال غربی است. تنها در پاره ای منابع لکی را حالت گذار و میانی بین لری و کردی دانسته اند
**************************************************************************
شاه عباس اوّل در دورة صفويه لك ها را به لرستان منتقل كردو درآنجا سكونت داد و طايفة «سلسله» كه قبلاً در منطقة ماهيدشت كرمانشاه ساكن بود و طايفة «دلفان» در قرن سوم تُيولي در شمال لرستان داشته اند و طايفة « باجلان» از منطقة موصل آمده است. اراضي مسكوني لك ها شامل شمال و شمال غربي استان لرستان مي شود كه گاهي «لكستان» خوانده مي شود.(نك. دايرة المعارف فارسي. مصاحب. ذيل واژة لك).
اقوام لك در سه بخش هرو، سلسله و دلفان سكونت دارند.در هر يك از اين سه ناحيه ايلات ، تيره ها و طوايفي از قوم لك زندگي
مي كنند وبه نظرمي رسد كه اين قوم بزرگ بنابر دلايل مختلف و در زمان هاي متفاوت به نقاط ديگر ايران نيز مهاجرت كرده و ساكن شده‌اند ؛ مثلاً، تيره هايي از طوايف لك دلفان به شمال ايران رفته و اكنون در دهكده هاي مكارود، تيت دره و كجور ساكنند و به دلفاني مشهورند. لهجة آنان لكي و پيرو مذهب اهل حق مي باشند.
همچنين تيره ديگري به نام خواجه وند با گويش لكي در اكثر دهكده هاي كلاردشت و كجور ساكنند.
طايفه اي به نام كوروني «kuroni » از لك هاي طرهان به دهكده‌هاي خدا آباد و شاپور كازرون و چهل چشمه شيراز مهاجرت كرده و ساكن شده اند.گروهي به منوخان جيرفت كرمان رفته و اكنون نيز با گويش لكي و فرهنگ قبيله اي خود زندگي مي كنند.
در استان كرمانشاه دهستان هرسين ، قسمت جنوبي دهستان هاي درود خرامان و نيز دهستان هاي عثماوند و خلالوند به گويش لكي صحبت مي كنند.
در استان ايلام دهستان هاي زردلان و هليلان و بيشتر اهالي منطقه سيمره به گويش لكي صحبت مي كنند.
در استان همدان گويش لكي در بين تركاشوندها و خزل ها متداول است.
در شهرستان قزوين طوايف كاكاوند و غياثوند به اين منطقه تبعيد شده اند و به احتمالِ قريب به يقين كاكاوند ها در زمان نادر شاه افشار به اين منطقه كوچانده شده اندو اين طايفه خود به دو شعبه «مسيح خاني» و «نامدار خاني» تقسيم مي شوند.طايفه غياثوند هم شعبه اي از ايل
«سلسله» است كه به وسيله آغا محمد خان قاجار به نواحي قزوين تبعيد شده اند.
بنابر آنچه گفته شد بي ترديد لك ها اقوام مهاجري هستند كه عمدتا در لرستان سكني گزيده و در نقاط مختلف ايران نيز پراكنده شده اند .
پيشينة تاريخي و ريشة نژادي آن ها را نه مي توان « كرد» دانست و نه مي توان به طور قطع و يقين «لر» دانست. ليكن امروزه « لك ها» شايد به سبب سكونت ديرين خود در لرستان- خود را « لر» مي دانند.
اما از ديدگاه زبان شناسي و ساختارِ كلامي با زبان لري تفاوت دارد. هر چند تا كنون مرز ميانِ دو زبان از لحاظِ تحولاتِ صوتيِ حاكم بر زبان هاي ايراني كاملأ مشخص نشده است. برخي از زبان شناسان و محققانِ گويش هاي ايراني عقيده دارند كه گويش لكي و لري در زمرة گويش هاي جنوب غربي ايران هستند و بعضي ديگر عقيده دارند كه لكي جزو گويش هاي شمالي و لري شاخه اي از گويش هاي جنوب غربي ايران است.
به بيان ديگر ، محققان تاريخ زبان فارسي به دو گروه زباني عقيده دارند؛ يكي زبان هاي غربي ايراني و ديگر زبان هاي شرقي ايراني. زبانهاي ايراني كه دنباله گويش هاي غربي باستاني هستند، جزو گروه زبان هاي غربي ايران به شمار مي روند و آنهايي كه دنباله گويش هاي شرقي باستاني هستند، جزو گروه زبان هاي شرقي ايران محسوب مي گردند. لذا زبان هاي ايراني غربي به دو گروه تقسيم مي شوند:
1) زبانهاي ايراني شمال غربي 2) زبان هاي ايراني جنوب غربي
گروه اوّل از گويش هاي باستاني ريشه مي گيرنند كه در سرزمين ماد و پارت ؛ يعني، بخش شمال و شمال غربي فلات ايران رايج بوده اند نظير زبان كردي و گويش هاي قبايل كرد ، گوراني، زازا و…… ، زبان بلوچي ، زبان تالشي ، زبان هاي گيلكي و مازندراني، گويش هاي ايراني مركزي و برخي گويش هاي فارسي ، گروه دوّم از گويش هاي باستاني جنوب غربي فلات ايران ( سرزمين پارس/ پارسه) ريشه
مي گيرند.
زبان پارسي در ميان زبان هاي كنوني جنوب غربي مهم تر از ساير زبان هاست و زبان هاي تاتي و لري و لري بختياري و اكثر گويش هاي محلي فارس و لهجه كومزاري جزو زبان هاي ايراني جنوب غربي محسوب مي شوند.
اما آنچه كه باعث تفاوت در زبان هاي شمال غربي و جنوب غربي مي شود همان تحولات و دگرگوني‌هاي صوتي است كه در دورة باستان، ميانه و جديد زبان فارسي و گويش هاي مختلف آن ديده مي شود.
بنابر اين ، مطالعات انجام شده بر روي واژگان و ساختار دو زبان لري و لكي ثابت نموده كه زبان لري و شعبه هاي مختلف آن در زمرة گويش هاي جنوبِ غربي ايران هستند و زبان لكي در ميان گويش هاي شمال غرب ايران قرار مي گيرد با توجه به اين نكته كه لك ها اقوامي مهاجرند كه از سرزمين هاي شمال غربي به منطقة لرستان كوچانده شده اند.
Reference: http://sorna.info
سپاس استاد عزیز مطلب خوبی بود.
[پاسخ]
چه چیزش جالب بود آقای ایرانی؟دروغهاش؟..این جمله را در گوگل سرچ کنید:زبانشناس آینده،مطالب ابر فرامرز شهریاری…پاسخی علمیست به این مقاله
[پاسخ]
این مقاله کاملا بی ارزش و نادرسته
اتفاقا در زمان صفوی به خاطر اختلافات بین لک زبان ها و صفویه چند طایفه ی لر از بختیاری (شیراوند و…) به منظور لک زدایی مناطق لک نشین به طور پراکنده به کوهدشت کوچانده شدن و لرهای بیشتری رو به لرستان آوردن
و تا قبل از صفویه لرستان حتی 10 درصد لر هم نداشته و این مقاله کاملا برعکس نوشته شده، لرستانی وجود نداشته و هزاران سال قبل از صفویه در محل کنونی که به اسم نا عادلانه لرستان مشهور است اقوام لک زبان زندگی میکردن و تمدن های الیپی کوهدشت و…. همه و همه قبل از ورود هرگونه غیر لک زبان به این منطقه بوده
مشکل ما لک زبان ها اینه که بعد از اینکه یک مقاله با نویسنده مشهور و خارجی رو مطالعه می کنیم فورا و بدون هیچ گونه تجزیه و تحلیل اون مطلب رو تائید و منتشر می کنیم
در ضمن اگه یه کم تحقیق می کردید و با یه نفر تات زبان صحبت می کردید متوجه می شدید که زبان تاتی و لکی کاملا شبیه هم هستند و تاتی هیچ ربطی به لری و بختیاری نداره
واقعا نگارنده این مقاله از بیسواد ترین افراد روزگار خودش بوده از شما که واسه قوم لک تلاش میکنید بعیده این مقاله رو که سراسر توهین به قوم لک هست رو منتشر کنید ، لک های میزبان در منطقه رو مهمان معرفی کردید و سابقه ی حضور لک زبان ها در منطقه ی کنونی لرستان به یک هزارم مقدار واقعی کاهش دادید
خدا به لک و لکستان رحم کنه با وجود این طرفدارهای بی توجه و بدتر از دشمن
[پاسخ]
مشکل ما اینه که هرکی از خودش یه نظریه میسازه
به خدا مردم لرستان همه از یه نژادیم نه چرا همیشه مسایل رو با یه کوچ دسته جمعی فیصله میدیم، هزاران ساه که مردم لرستان در این منطقه سکونت دارن، تفرقه مشکلی رو حل نمی کنه ، لرستان مال همه ماست و خیانت بهش گناه بزرگیه، آب تو آسیاب همال نریزیم، زنده باد لرستان
[پاسخ]
آقای نوربخش جواب این مغلطه و دروغ آخای شهسواری را به نحو احسنت داده اند
[پاسخ]
یه چیز که خیلی مهمه اینکه زبان لکی نه کردی هست نه لری یک زبان با فرهنگ و نژاد مستقل هست از اقای شهسواری هم بخاطر زحمت هایی ک کشیدن تشکر میکنم.
زنده باد لک
[پاسخ]
کردی یک زبان نیست و مانند عربی یا ترکی، طیفی از زبانهاست که قطعا یکی از آنها لکی است. همانطور که ازبکی و ترکمنی و آذری و قزاقی و استانبولی را ترکی می نامند یا عربی محلی مصری و مغربی و عراقی و لبنانی را علیرغم تفاوت زیادشان عربی می نامند. لکی دستور زبانش بیشتر شبیه سورانی و مقداری کلهری و هورامی است و کلماتش بیشتر کلهری و مقداری هم هورامی بنابراین منطقی است که یکی از زبانهای کردی حساب شود.
باسلام خدمت خواننگان محترم مطالب اقای نوربخش در پاسخ به مقاله اقای شهسواری فاقد هر گونه جنبه علمی و دفاع از نظر زبانشناسی است گویا از زبانشناسی ایرانی بیگانه هستند
[پاسخ]
اولا من با بسیاری از تاتهای تالش و اردبیل و مینودشت (گلستان) مصاحبت داشتم مطلقا شباهت زبانی در حدی که بشه اونها رو شبیه به لکی بدونیم نیست. ثانیا برای اطلاق عنوان میزبان یا میهمان به یک قوم باید به تاریخ مهاجرت اقوام رجوع کنیم. در تاریخ اقوام هیچ سند موثقی بر مهاجرت لرهای مینجایی و فیلی وثلاثی (خرم‌آباد پلدختر درود بروجرد نهاوند و کوهدشت و…) به لرستان نداریم آنچنانکه هیچ سندی بر مهاجرت لکها نداریم و فقط تفاوت زبانیست که دلایلی کاملا جغرافیایی و تیپولوژیک داره نه تبارشناسانه. در نتیجه تبار همه ما مشترکه. ثالثا اسم لرستان رو تاریخ روی این منطقه گذاشته نه من و شما و تلاش شما واسه لکستان نامیدن این منطقه مثل تلاش اعراب برای خلیج عرب کردن خلیج فارسه. نمیشه یکشبه به جنگ تاریخ رفت رابعا تعصبات قومی اینقدری اهمیت نداره که بخوای بخاطرش کل تاریخ و جغرافیا و فلسفه و منطق رو بریزی به هم
[پاسخ]
عزیزم در تاریخ امده که لک ها از عراق در دوران صفوی امدند نمیدونیم.چرا افرادی اینقدر در فضای مجازی جرات پیدا میکنند تا به دروغ بگن لرها به لرستان مهاجرت کردند انهم در زمان اتابکان لر نمیدونیم بخندیم یا گریه کنیم
[پاسخ]
آخرین اتابک لر کوچک، دستور سرودن شاهنامه لکی را داده. اگر لکها مهاجرن، چرا شاهنامه به زبان لکی هست. ضمن اینکه عقیده دارم لک همان لر کوچک (ل+ک) است ولی پایه اصلی بوده نه اینکه الان عده ای بیان و وجود اصل را که همان لکی است منکر شوند ضمن اینکه بسیاری از طوایف لر بزرگ ( بختیاری و بویراحمدی و ممسنی) از کورمانج های سوریه به استناد تاریخ به این منطقه مهاجرت کرده اند. بعضی ها مهاجرت چند طایفه از ماهیدشت را مهاجرت به لرستان می دانند در حالیکه این تقسیمات کشوری الان هست که مثلا لرستان و ایلام و کرمانشاه تعریف شدن و گرنه موقعی که چند طایفه از ماهیدشت به این منطقه آمده اند خود ماهیدشت هم جزءی از اتابکان لر کوچک (لک) بوده است.
لکی زبان میباشد….و مشاهده شده ک ریشه ی کلمات لکی با کردی هورامی بسیار شبیه اند…و میتوان لک ها رااز مادها شمرد….و جایگاه لک ها در همین لرستان کنونی بوده که واقعا میبایست لکستان میبود تا لرستان…و لرستان میبایست در قسمت جنوبی لکستان تشکیل میشد…
[پاسخ]
با درود خدمت شما مطلب بالا رو کامل خوندم … بله این تفاوت وجود داره که بیشتر لک های همدان خودشونو البته فکر کنم بخاطر همجواری و ناآگاهی لر میدونن و همین طور لک لرستان و از اونور لک کرمانشاه و ایلام خودشونو بخاطر همجواری با مردم کردنشین کرد میدانن که البته از برخی دوستان شنیدم و دیدم میگن لکی نزدیکی با هورامی داره که به نظر همون کردی جنوبی به شمار میرن و از چهره هاشون که می بینی به کرد شباهت بیشتری دارن و مرز خوزستان و لرستان امروزی فکر کنم مرز لک ها و لرها بوده و الانم بیشتر جمعیت خوزستان لرهای بختیاری هستن
[پاسخ]
لک های ایلام مگه همین حسنوند بروند کولیوند ها دره شهر نیستند اینا کجا خودشون رو کورد میدونن؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
[پاسخ]
آنچه مهم است ، نزدیکیه قلبها و پذیرش یکدیگر است. و گرنه همه از یک جنس و نوع و نژادیم ! قبل از اینکه لر یا کرد و دیگری باشیم ، انسان هستیم ، و شایسته نیست انسان بودنمان را فدای تفاوت زبان هایمان کنیم. آنچه مهم است ، زبان قلبهاست و فهمیدنه همدیگر! اجازه ندهیم وقت مفیدمان به پای بحث های ابتدایی و غیر ضروری ، تلف شود ! و بدانید مشخصات واقعیه هر فردی ، انا لله و انا الیه الراجعون است. اجازه ندهیم شیطان برایمان شناسنامه ای جعلی بسازد که در واقع ، ، ، انالله و انا الیه راجعون.
[پاسخ]
استادعزیز مطالبتون از نظر زبان شناسی درست بود اما ازنظر تاریخی کاملاً اشتباه بوداقوام لک به هیچ وجه مهاجر نبوده وبومیان اصلی فلات غرب ایران بوده بعدها آثار بدست امده در دره مهرگان سیمره کنونی این را ثابت کرددر کل دوستیتون با لک دوستی خاله خرسه است
[پاسخ]
مطلبتون کاملا صحیح است جنا ب دوستار لک لک ها مهاجر نبودن
[پاسخ]
من خودم از طایفه ادینوند هستم و یه سنگ قبر پیدا کردیم توی قبرستان پشت تنگ مربوط به ۱۰۰۰شال پیش بود زمان خلفای عباسی الانم توی موزه خرم اباد هستش اونوقت اقای شهسواری چطور ادعا میکنه که لک ها زمان شاه عباس به لرستان اومدن این چه دروغیه یعنی ما لک ها بی اصالتیم و اشغالگر من خودم میخواستم این کتاب هارو بخرم ولی وقتی میبینم سراسر توهینه چطور بخرم
[پاسخ]
اقایی شهسواری نفرموده اند !
شخصی دیگر این مقاله را وارد کرده است!
دوم این بخش دوم مقاله را ببندید ریشه در ماد نیست تفاوت پهلوی ساسانی و اشکانی بوده است که شمال غربی و جنوب غربی تبدیل کرده!!!!!!! عزیزم این چیه هر کی میاد خودش را به ماد و پارس میچسبونه
بله مطمئنا لک ها مهاجر نیستند
و یه بابایی رد شده گفته اینا اومدن از ماهیدشت ان طرفها
[پاسخ]
احتمال ارتباط لااقل بخشی از لکها با کرمانجهای ترکیه هم مطرح شده
[پاسخ]
مهاجرت کوردهای کورمانج از سوریه مربوط به اتابکان لر بزرگ است نه اتابکان لر کوچک (ل+ک=لک).. اتابکان لر بزرگ هم شامل بختیاری و ممسنی و بویراحمدیه البته اینها هم زمان شاهپور ساسانی به اون منطقه کوچ داده شده بودن (در تاریخ شاهپور ساسانی ١٢٠٠٠ نفر را از استخر فارس به سوریه کوچ میده) که بعد ۵٠٠_۶٠٠ سال تعدادی برمیگردن. در کل لک مهاجر نیست و ضمن اینکه شاهنامه لکی بدستور آخرین اتابک سروده میشه نشان میده که لکها اصل و پایه اتابکان لر کوچک هستند
لکها آریایی نیستند قوم کاسیت بوده و دارای حکومت مستقل بودن هنگامیکه کورش کبیر ب حکومت رسید ب عنوان کماندار ب ارتش پارس ملحق شدند برای اینکه ایران پارسی را بوجود بیارن
[پاسخ]
اشیا به جا مانده از تمدن کاسیها که به نظر من جد مشترک لر و لک هست مربوط به دوران ماقبل آریاییها میبباشد که در مناطق دلفان, الشتر کوهدشت و چغلوندی (رودخانه کاسیان) دیده شده . این رفرنسی که نویسنده از دایرالمعارف فارسی آورده با فرضیه مذکور تناقض داره. از طرف دیگه بغیر از این مساله جمهور اسناد تاریخی, حضور لکها رو در مناطق مذکور مکررا در دوران قبل از صفویه محرز کرده. متاسفانه انزجار بعضی از لکها از همتباری با لرها در حدیه که حاضرند برای فرار از تبار لریشون حتی هزاران سال و هزاران برگ بجا مانده از تاریخ و تمدنشون هم قیچی کنند
[پاسخ]
دوست عزیز امیدوارم صادقانه همدیگر را بپذیریم ، و نگاهی خالی از تکبر بر دیگر همنوعانمان داشته باشیم! اما باید به شما بگویم ، هیچ دلیل و توجیه منطقی ، عاقلانه و بر حسب عدالتی پیدا نمیکنید که به عنوان لک زبان ، بخواهید نسبت به همتباریتان با قوم اصیل و آریایی تبار لر ، ابراز انزجار کنید ، امیدوارم ، تنها قوم لر را محدود به لرهای غیور ، دلاور و همیشه در صحنه ی لرستان ندانید تا متوجه باشید که نه تنها در چند استان دیگر ایران زمین ، لرهای گوناگونی از قبیل ایلات لره بختیاری ، ممسنی ، جاکی و غیره هم نشیمن دارند و صفحات تاریخ ،گویای این است که ایران امنیت و صلابت خود را به لر ، مدیون است. پس لطفآ شایعه پراکنی نکنید و حرفایی خارج از مدار انسانیت نزنید و بدانید ،حقیقت نمیگذارد ، قضاوتی که با چشمانه بسته ، انجام شده ، به واقعیت مبدل شود. یا حق
[پاسخ]
چیزی که برای من خیلی جالبه اینه که چرا لکهای لرستان خبر ندارند زبانشان چقدر شبیه دیگر لهجه های کردی است. دوستان لک استان لرستان زبان شما هنوز اینقدر شبیه کردی است که مثلا یک کلهر که به عمرش لکی نشنیده باشد را با یک آموزش یک ساعته میتوان قادر کرد که تا ۹۰% لکی بگوید و اگر آرام صحبت شود لکی بفهمد. همچنین یک کرد سنندجی را تا بتواند لااقل ۷۵% لکی حرف بزند و البته دستورزبان لکی دقیقا مشابه سورانی است. یک لک هم با آموزشی اندک به راحتی قادر به فهم و تکلم به سورانی و کلهری خواهد بود این یعنی چی؟ آیا یک لر اگر لکی نشنیده باشد چقدر زحمت دارد تا لکی بیاموزد؟ حتی همین الان در شهرهای مخلوط لک و لر اکثر لرها با صحبت کردن لکی مشکل اساسی دارند
[پاسخ]
چند نمونە دیگر از شباهت دستورزبان لکی وسورانی علاوە بر شباهتهای ارگاتیو کە در کامنتهای قبلی نوشته شده: ئەڕا کوە مە چین؟= بۆ کوێ ئەچی؟ کە معادل کردی کرمانشاهانی آن: چیدە کوو؟ است. ئەڕا چیە سی؟= بۆ چیەتی؟ کە کرماشانی یا بە بیان بهتر کلهری آن ئەڕاى چەیە؟ است. این س همواره در جاهایی که در سورانی ت استفاده میشود دقیقا به کار میرود که در دیگر گویشهای کردی نیست. البته شباهت دستوری لکی و سورانی بیشتر از این موارد است و معمولا الگوهای متفاوت این دو گویش با نظام چیدمان کلمات در فارسی مشابه یکدیگر است. نمونه های ساختار ارگاتیو: کارم کرد یعنی کار کردم و بردمی یعنی او مرا برد و بیچارت کردم یعنی تو مرا بیچاره کردی در هر دو گویش سورانی و لکی که در کلهری و لری مشابه فارسی است
[پاسخ]
لکی از نظر دستور زبان بسیار شبیه سورانی است که به سه مورد اشاره می کنم: ۱- صرف فعل: مثلا گرتم گرتت گرتی گرتمان گرتتان گرتان در لکی که تقریبا با سورانی یکسان است. ۲- الصاق شناسه فعل به کلمه پیش از فعل مانند کارم کرد=کار کردم که در هردو یکسان است ۳- به نظر گویشوران فارس، لر یا کردهای کلهر برعکس حرف زدن مانند: بیچاره ت کردم= بیچاره ام کردی والبته درمورد دستورزبان شباهت سورانی و لکی تنها این سه مورد نیست بلکه تقریبا تمام موارد تفاوت دستوری سورانی با فارسی و لری و کلهری در لکی هم مشاهده می شود. مثلا فلانم اران کرد که در سورانی میشه فلانم بو کرد، فلانته بن موشم معادل فلانت پی ایژم، بردمی یعنی او مرا برد در هر دو گویش یکسان
[پاسخ]
مه لکیکم و ای روژی بیه تیر طایفمان و مردم ئیمه وژانه کورد زانستیه و بیتره وگر ای مزخرفاته سعی نکینان مردم فن دینان
[پاسخ]
والله منیش لکی کم ا روژ یکم وژمو لر مزانیم طایفه مونیش فره کلنگ بنامه اجازه نمیمن چهار گله بد نوم کتیه ارا ایمه تصمیم بگرن خواهش مهم کم بان ایره کورد کورد بکن لکی نه جزئی اژ لریه نه کوردی
جنابعالی بیتره بچی نوم و نشون وژت درست بکی چون هومه کارتیو کردیه و ایمه که لک خوش نامیم توهین مهن.خواهش مهم ابتدا بچو گند کاریل وژتو صاف و صوف بهه بد بوری دنگ لک بکه
[پاسخ]
مانگ وه چاو دیاره و کلک نیشانی ده ن خالو له کی کوردیه نیه زانم چیو توای بکینی لوری ؟!
[پاسخ]
دورسه موشین برای کوردم به ڵەم بڕێک هەمیشە هەن ۋژانە مەنە رێ تر…
[پاسخ]
از جناب آقای دکتر شهسواری به خاطر زحمات بی دریغی که برای احیای گویش لکی از خود نشان داده اند به عنوان یک لک زبان نهایت تشکر و قدر دانی را دارم .
[پاسخ]
از جناب استاد دکتر شهسواری به خاطر زحمات بی دریغشان برای احیای گویش لکی به عنوان یک لک زبان نهایت تشکر و قدردانی را دارم توفیق روز افزون شما را از خداوند متعال خواستاریم
[پاسخ]
متن
[پاسخ]
زبان لکی،یک زبان مستقل میباشد،که متاسفانه خیلی از اقوام دیگر ه طرز نابخردانه و نامعقولانه این زبان شیرین(زبان له کی)را جزء زبان کردی یا لری میدانند،که هیچ منبع موثقی این را تایید نکرده و نخواهدکرد.جمعیت لک زبانان ساکن در ایران:کرمانشاه۵۵درصد،لرستان۶۵درصد،همدان۵درصد و ایلام حدود۳۵درصد مردمانش را لک زبانان تشکیل دادند،لک های تبعیدی هم در کشور و هم در خارج از کشور وجود دارند،مثلا در داغستان روسیه و …
[پاسخ]
آنچه مهم است ، نزدیکیه قلبها و پذیرش یکدیگر است. و گرنه همه از یک جنس و نوع و نژادیم ! قبل از اینکه لر یا کرد و دیگری باشیم ، انسان هستیم ، و شایسته نیست انسان بودنمان را فدای تفاوت زبان هایمان کنیم. آنچه مهم است ، زبان قلبهاست و فهمیدنه همدیگر! اجازه ندهیم وقت مفیدمان به پای بحث های ابتدایی و غیر ضروری ، تلف شود ! و بدانید مشخصات واقعیه هر فردی ، انا لله و انا الیه الراجعون است. اجازه ندهیم شیطان برایمان شناسنامه ای جعلی بسازد که در واقع ، ، ، انالله و انا الیه راجعون.
[پاسخ]
لکها بومیان اصیل ایران و دره سیمره(در کتب تاریخی دره مهرگان)زیستگاه این قوم تاریخی است که تاریخی برابر با غار میرملاس کوهدشت ،مفرقهای نوراباد و سنگ نوشته های شاپور دوم و سوم که به زبان پهلوی نوشته شده اند میباشد
زبان پهلوی و اوستای که یادگار آن زبان کنونی لکی میباشد با کمتریت تغییر
هیچ لکی لر یا کرد،وهیچ کرد یا لری لک نیست
[پاسخ]
من لکم به کورد بودنم افتخار میکنم
[پاسخ]
بژیت براگیان. ڤژمیش له‌کم و ڤژمه ئه‌ژ کورده مه‌زانم و ڤه‌ی باڤه‌رم گ کورد و لوڕ بران. نمه‌یلیمۆن ئه‌یه‌کتر جیۆمۆن بکه‌ن.
[پاسخ]
گویش لکی یکی از گویش های زبان کردی می باشد‌همانگونه که دانشنامه بریتانیکا معتبر ترین دانشنامه با بیش از ۱۰۰۰۰۰ ویراستار و ۵۰۰۰ پروفسور گویش لکی را یکی از گویش های زبان کوردی نام می برد.و اکثر زبان شناسان گویش لکی را در شاخه گویش های کردی جنوبی طبقه بندی کرده اند. در شرف نامه شرف خان بدلیسی(تاریخ نویس کرد)لکها به عنوان قبیله ای از کردها معرفی شده اند.ولادیمیر مینورسکی معتقد است لکها قبایلی از کرد ها می باشند که به سکونتگاه فعلی خود کوچ کرده اند و در اثر همزیستی با مردمان بومی فرایند ادغام فرهنگی و قومی میان لک ها و بومیان صورت گرفته است.
ساختار واژگان در تقسیم بندی زبان ها نقش مهمی ایفا می کنند من تعدادی از واژگان فارسی و لری را به همراه معادل های آنها در لکی و برخی از گویش های کردی رایج غرب کشور مثال میزنم،
فارسی(آمدم)،لری(اومایم)، کلهری(هاتم)، سورانی(هاتم)، لکی(هاتم)، کرمانجی(هاتیم)
فارسی(اب خوردم)، لری(آو هه ردم)، کلهری(ئاو خواردم)، لکی(ئاوم هووارد) و سورانی(ئاوم خوارد)
فارسی(برو)، لری(رو)، کلهری(بچو)، لکی(بچو)، سورانی(بچو)، کرمانجی(بیچو)
در مثال های بالا بیشترین شباهت بین گویش های لکی با سورانی ها و کرمانجی ها نمایان می باشد،شاید بعضی از دوستان چن مثال بالا را دال ادعای زبان کوردی لک ها ندانند اما در کنار هم قرار دادن صدها صفت و اسم و فعل در لکی و دیگر گویش های کردی و جای گیری فعل و فاعل در همه گویش های کردی به این نتیجه خواهید رسید که گویش لکی بدون شک از زبان کوردی می باشد.
[پاسخ]
زبان کوردی زیر مجموعه زبان فارسی است چه اشکالی دارد که لکی تاتی کرمانجی و ..را معرفی و مشابهت و تفاوت ها بیان شود . ریشه و شباهت کلمات لکی به کلمات اوستا و پهلوی حکایت از قدیمی بودن و پختگی آن می کند بیایید به هم احترام بگذاریم
[پاسخ]
زبان کوردی زیرمجموعه زبان فارسیه؟؟؟؟ همینو کم داشتیم بابا فارسی خودش اصلا زبان نیست لهجه هست
[پاسخ]
سلام دوست عزیز نمیدانم چقدر علم تاریخی داری اما اگر لحظه ای فکر کنی میبینی نام بیشتر شهرهای ایران و حتی خیلی از شهرهای کشورهای همسایه ک یک روزی ایران بزرگ بود لکی است مثل خراسان ، گیلان ، نهاوند ، هرسین ، کرکوک(گرکوه) شیراز ،دیاربکر ، شهر حسکه سوریه شهر وان ترکیه که بنام شهر ، وند مشهور است ، ما در تاریخ داریم یک روزی لکی زبان شهنشاهان ایران بوده چ در زمان پیشدادیان و چ در زمان هخامنشیان و بیشتر در زمان ساسانیان استعمال می‌شده
[پاسخ]
من خیلی تحقیق لرها واقعا راست می گن کرد نیستند اگر زبان هرمزگانی را با لری خصوصا بختیاری مقایسه کنیم خیلی شبیه هم هستند خصوصا از لحاظ دستور زبان
[پاسخ]
سلام چوینینان عزیزل
وخذمتتان عرض بکم که لکی یکی اژ کلن ترین زوانله ایرانه. نویسنده مقاله حاضریج اولا چیل خوی آوردیه ولی متاسفانه لکی گوجین تصور کردیسی که چوین فکره مکم یا به خاطر کار پژوهشی دانشگای بیه یا فره مطالعه نیاشتیه. به هر حال خوی یه بیتیه لک زوانل وارد چالش و بحث فیشتر درباره زوان داییمان(مادری) بیمن.
خدا حافط و یاعلی مدد
[پاسخ]
لکی یک زوان جیا از کوردی کرماشانی ولری لرستان است و کاملا زوان رسمیکه أرا وژ و پایتخت لکستان هرسینه
[پاسخ]
دی کار ڤه ته‌جزیه‌ته‌له‌بی کیشا!!!! پایته‌خت چه ئه‌ڕا ڤژت پایته‌خته ته‌عین مه‌که‌ی؟؟
[پاسخ]
سلام برای شناختن قوم لک که آیا کرد است یا لر و اصلا لرها کجایی هستند و قبلا کجا بوده اند از شما برادران و خواهران عزیز خصوصا آقای شهسواری این پیشنهاد را می دهم که کتابهای تاریخ گزیده و نزهت القلوب حمداله مستوفی را از اینترنت دانلود و مطالعه کنند همه چیز برای شما آشکار می شود در ضمن چرا همیشه کرد بودن به معنی زیر مجموعه قرارگرفتن را برای بعضی ها تداعی می کنید باور کنید لکها نه اینکه زیر مجموعه کردها بوده اند بلکه از حاکمان کردها بوده اند این را تاریخ اثبات می کند
[پاسخ]
اقای که عرض میکنی زبان لکی شاخه ای ازکردی است مثل اینکه یادتون رفته زبان کردی اصلا مال ایران نیست ایران در اصل لک است وبس وکرد تو حمله های ایران به کشور های دیگه بوده که تحت سلطه ایران قرار گرفتن و کمکم وارد ایران کنونی شده
[پاسخ]
لریل کج فهم ، لرلک چه صیغکه ؟ لک قوم فره کلنگیکه ئو مستقله ، مگیستا لکستان بو اشتباه بیسه لرستان ؛ هومه لریل ژیرشاخه فارسینان ، ایمه حسنون ئو بیرانون تاکوهدشت تانورآباد تاکرماشو تاخورمآوه کل لکیم ئو برا یکیم ، لر چیه لر کیه
[پاسخ]
به نظرم مسئله را باید در زبانهای باستان و میانه جستجو کرد. متأسفانه تاکنون مطالعات زبانهای باستانی در ایران فارسی محور بوده است. چیزی به نام دستۀ زبانهای مادی تبار مورد توجه قرار نگرفته است. شاید عده ای بنا بر دلایل سیاسی و قومیتی با کردی نامیدن لکی مشکل داشته باشند. زبان هایی هستند که بسیار به کردی نزدیک اند مانند تاتی و تالشی و سیوندی و … که آن ها را هم قطعاً نمی توان کردی نامید. اما همۀ این زبان ها از فارسی متفاوت هستند. کردی یک زبان مشخص نیست و مجموعه ای از زبان هاست، درست مانند زبانهای ترکی در خانوادۀ زبان های آلتایی. به نظر من بهتر است که دستۀ زبانهای مادی تبار، به عنوان بخشی از زبانهای ایرانی تعریف شود. این مسئله مشکل کردی بودن یا نبودن لکی را حل می کند. هم لری و هم شاخه های کردی و هم لری و شاخه هایش همگی مادی تبار هستند. زبانهای شمالی ایران و مرکزی هم مادی تبار هستند. می توان همۀ این ها را ذیل مادی تعریف کرد. نیازی هم نیست که کسی به قومیتی که بدان تمایلی ندارد تن بدهد. نباید چیزی را به کسی تحمیل کرد. اما باید ریشه ها را دید و آن اینکه همۀ ما از لر و کرد و لک از یک ریشه آمده ایم و اکنون هم همگی ایرانی هستیم. بیشتر زبانها و فرهنگ های به جا مانده از هویت مادی اکنون دچار این بحران هویتی هستند. ماد هرگز یک زبان مشخص نبوده (مانند کردی)، بلکه یک کنفدراسیون و مجموعه ای از قبایل متحد بوده که هریک زبان متفاوتی داشته اند. همین الگو را می توان دوباره به صورت مدرنی تعریف کرد. نباید سر این مسائل درگیری ایجاد شود. در نهایت همۀ ما در بسیاری جاها با هم شباهت داریم و در برخی جاها تفاوت.
[پاسخ]
این یادداشت یک سری ادعاهای نادرست را مطرح کرده و هیچ منبعی هم برای ادعاهای خود نیاورده است. اینکه لکها در دوره ای به لرستان (و کرماشان) کوچانده شده اند را با چه اسنادی می توان ثابت کرد؟ آن زبانشناسانی که این دسته بندی ها را ارائه داده اند چه کسانی هستند؟ در چه منابعی این حرف ها را زده اند و مبنای نظری و استدلالشان برای این تقسیم بندی ها چه بوده است؟ نویسنده حتی به اسم یکی از آنها اشاره هم نکرده است!! از طرف دیگر در پایان یادداشت، نتیجه گرفته که لکی بخشی از زبان لری نیست،اما این ربطی به تیتر نوشتارش ندارد که میخواسته فرق لکی را با کردی نشان بدهد!!! به نظرم حداقل اصل مقاله و متن کامل آن را میگذاشتید تا این سوءتفاهم ها پیش نیاید.
[پاسخ]