«کامنت» ابزاری برای رعایت اخلاق یا رواج بی اخلاقی در سایت ها؟

پرویز پورابراهیمی/ کشکان:

کامنت «comment» لغتی انگلیسی به معنای « توضیح، تعبیر، تفسیر نوشتن و تعبیر کردن » است که در سایت ها و وبلاگ ها به «نظر» خوانندگان آن مطالب تعبیر می شود. نظر گذاشتن در انتهای مطالب سایت ها و وبلاگ های پرمخاطب در اینترنت واژه ای آشنا برای همگان است که عقیده ،ایده ، تذکر ،عکسل العمل و انتقاد شخصی یک فرد نسبت به یک نوشته یا یک مطلب را بیان می کند.این اظهارنظر، ممکن است حالت انتقادی ، اعتراضی و یا موافقت با آن نوشته باشد که در بیشتر اوقات به شرح ، بیان و دادن اطلاعات بیشتری در مورد آن نوشته می پردازد. کامنت گذاری هرچند در ظاهر ساده به نظر می رسد اما یکی از پرکاربردی ترین ابزارهای ارتباطی و تعاملی بین خوانندگان، مدیر و نویسندگان یک سایت به حساب می آید. بهترین و مفیدترین نتیجه ای که مدیر یک سایت یا نویسنده یک مطلب در اینترنت می تواند از نوشته خود دریافت نماید، همان قضاوت و اظهارنظر خوانندگان آن سایت می باشد که از طریق کامنت قابل مشاهده است. بدون شک بهترین و لذت بخش ترین بخش یک سایت داشتن امکان کامنت گذاری در زیر مطالب آن سایت است زیرا این کار به ایجاد ارتباط دو طرفه بین بلاگر و خوانندگان کمک می کند. نظر گذاشتن به نوعی بازگو کننده و نشان دهنده شخصیت و میزان آگاهی و تسلط آن فرد نسبت به آن موضوع می باشد که گاهی در جهت مثبت و گاهی در جهت منفی به آن مطلب کمک می کند.

متأسفانه امروزه در بعضی سایت ها و وبلاگ ها در هنگام نوشتن کامنت شاهد رواج بی اخلاقی ها و هرزه نویسی های « اسپم ها» عده ای قلیل هستیم که فقط بیشتر تمرکزشان به نوشتن حرفها و جملات نامربوط  و تخریب دیگران است. با توجه به فرهنگ غنی و  سرشار از اخلاق ، ادب ، متانت  و باقدمت کشور  عزیزمان ایران، ایجاب می نماید که هر ایرانی در گفتار، رفتار و نوشتار خود برای دیگران الگو باشد. جدی نگرفتن نتایج، پیامدها ،آثار و عواقب منفی فرهنگی این گونه کامنت ها و استفاده ابزاری از این قابلیت مهم سایت ها برای اهداف شخصی، نمونه بارزی از این بی اخلاقی ها در فضای مجازی به حساب می آید. رواج این گونه مطالب این سؤال را در ذهن ما به وجود می آورد که  آیا این بی اخلاقی ها و ناسزا گویی ها در فرهنگ اصیل اسلامی و ایرانی محلی از اعراب دارد؟

ضرورت دارد که نظردهنده یا به اصطلاح کامنت گذار، مجموعه ای از نکات را رعایت نماید تا بتواند اعتبار و ارزش بیشتری به کامنت خود بدهد.

رعایت برخی از این آداب و نکات که به شرح ذیل آمده، برای هر کامنت گذاری ضروری به نظر می رسد:

۱- نظریات و عقاید شخصی خود را به آسانی و با اختیار کامل با نویسنده و دیگر خوانندگان مطرح نموده تا باب گفتگو و بحث گشوده شود. از این طریق می توانیم اطلاعات تکمیلی بیشتری به نویسنده و خواننده آن مطلب بدهیم.

۲- رعایت ادب، احترام و نزاکت یکی از ملزومات نوشتن یک کامنت تأثیرگذار است. نظرات و انتقادات شخصی خود را  بدون توهین، تهمت و اسائه ی ادب به فرد،گروه و جناح خاصی و به دور از هرگونه تعصب بی جا و عصبانیت ابراز نماییم. همواره سعی نماییم نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را همراه با دلیل، مدرک و سند بیان کنیم.

۳- از نوشتن جملات و کلمات مختصر و کوتاه شده حتی الامکان پرهیز نماییم. طوری بنویسیم که مخاطبین به راحتی مفهوم و پیام مورد نظر ما را از نوشته هایمان دریافت کنند. اگر نظری داریم سعی نکنیم با نوشتن یک کلمه یا یک جمله ناقص مانند « مرسی، عالی بود، خوبه، مفیده، دست مریزاد و ….. » آن را بیان نماییم.

۴- به کار بردن کلمات انگلیسی و فارسی با هم عیار نوشته ما را پایین می آورد زیرا این کار به دور از حوصله خواننده است. از نوشتن عبارت ها « فینگلیشی» مانند «salam matlabeton kheili khob bod mamnoonam…….» جدا” خودداری نماییم یعنی اینکه کلمات فارسی را با حروف انگلیس ننویسیم زیرا این کار، برای مخاطب هم زمان بر است و هم گیج کننده.

۵- برای نظر و مطالب دیگران ارزش قائل شویم هرچند به مذاق ما خوش نیاید. مدیران سایت ها یا نویسندگان مقالات ، لازم است با حفظ رعایت احترام دوجانبه و متانت به سؤالات و انتقادات خوانندگان و نویسندگان کامنت پاسخ مناسب و قانع کننده ای بدهند. البته این بدان معنی نیست که پاسخ تک تک سؤالات خوانندگان را بدهیم. کامنت گذار حرفه ای نباید در برابر اظهار نظر دیگران موضع گیری کند و با کسانی که توهین می کنند یا حرف بدی می نویسند نباید با همان سبک خودشان پاسخ بدهند. در آیه ۳۴ سوره فصلت خداوند می فرماید :«وَلَا تَسْتَوِی الْحَسَنَهُ وَلَا السَّیِّئَهُ  ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَهٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ : هرگز نیکی و بدی یکسان نیست، بدی را با نیکی دفع کن ناگاه (خواهی دید) همان کس که میان تو و او دشمنی است، گویی دوستی گرم و صمیمی است.» آنها را مورد شماتت قرار ندهیم بلکه تا جایی که امکان دارد محترمانه برخورد نماییم و در جهت رفع ابهام آنها تلاش مضاعفی به خرج داده تا شاید در آینده اصلاح شوند.

۵- به صورت ناشناس، نامتعارف و مستعار خود را معرفی نکنیم. واقعا” یا کامنت ننویسیم یا اگر قصد داریم نقد و انتقادی داشته باشیم  بدون ترس و با شهامت و جسارت خود را به طور کامل معرفی کنیم و نوشته منطقی خود را ثبت نماییم. با نهایت ادب و  احترام، تجربه و شواهد نشان می دهد درصد بیشتری از افرادی که خود را به صورت ناشناس معرفی می کنند بیشتر مطالبشان منفی، ایرادگیری و مچ گیری از طرف مقابل است. کسی که با هدف و نیت مچگیری در قالب یک کامنت به نقد اندیشه یا رفتار دیگران می پردازد، در حقیقت اندیشه و افکار خود را نقد کرده و آن را زیر سؤال می برد .معمولا” خوانندگان به این گونه اظهارنظرهایی که با نام و هویت غیر واقعی و جعلی نوشته می شوند اهمیتی نمی دهند.

۶- نگاهی تیزبین، هوشیارانه و منتقدانه داشته باشیم. مطلب را خوب و با دقت مطالعه نماییم تا زاویه دیدمان محدود و محصور به قسمتی از نوشته نباشد. اگر واقع بین باشیم و بدون غرض ورزی کامنت بگذاریم، روی مخاطبینمان تأثیر بیشتری دارد. بهترین کامنت ها اگر لبه تند و  تیزی داشته باشند، حتی کوچکترین تأثیر سازنده و مفیدی برای خوانندگان نخواهند داشت. داشتن دیدگاه و نظر انتقادی منطقی بجای منفی گری و منفی بافی، یکی از بهترین و ارزشمند ترین روش ها در جهت پیشبرد مطالب است.