تاریخچه حوزه کوهدشت و نحوه پذیرش طلبه‌ها/ در کوهدشت فرهنگ وقف جا نیفتاده است

بعدظهر یک روز تابستانی در حین برگزاری کلاس و کارهای جاری، نزد حاج آقا سبحانی مدیر حوزه‌ی علمیه باقرالعلوم کوهدشت رفتیم و کوشش نمودیم برای آشنایی هرچه بیشتر و بهتر مخاطبان پاسخ برخی از پرسش‌ها را درباره‌ی حوزه و چند و چون آن از زبان او بشنویم. از ویژگی‌های حاج‌آقا سبحانی برخورد گرم و صمیمانه‌ی وی با ارباب رجوع است که همین سبب شده همگان او را دوست داشته باشند و از هم‌نشینی‌اش معشوف گردند؛ ایشان علاوه بر مدیریت حوزه سمت استادی آن را نیز دارد و روزانه پاسخ‌گویی شبهات و موارد مطرحه شده‌ی هم‌شهریان است.

ضمن عرض سلام و خسته نباشید و تشکر ویژه بخاطر اینکه وقتتان را در اختیار نشریه گذاشتید. بفرمایید حوزه علمیه کوهدشت از چه سالی شکل گرفته و به چه صورت بوده است؟
خدمت شما عرض کنیم پیشینه حوزه علمیه کوهدشت بر می‌گردد به سال‌های قبل از انقلاب؛ سال ۱۳۵۱ توسط حاج آقا مروجی در محل مسجد جامع کوهدشت هسته اولیه این حوزه شکل گرفت و بعد از چند سال با همکاری چند نفر از افراد علاقه‌مند با اجاره مکانی در خیابان فردوسی شکل رسمی به خود گرفت تا اینکه سال ۱۳۶۳ مکان فعلی ساخته شد و بعنوان اولین حوزه علمیه کوهدشت شروع بکار نمود که هم اکنون نیز تنها حوزه علمیه شهر می‌باشد.
مدیران و گردانندگان حوزه چه کسانی بوده اند؟
این حوزه هم مؤسس دارد هم مدیر، مؤسس این حوزه حاج‌آقا مروجی بوده و بعد از او هم حاج‌آقا مبلغی پسرش این مسئولیت را بر عهده گرفته است ولی مدیریتش از ابتدا برعهده‌ی حاج‌آقا مروجی بودند و بعد از ایشان حدود پانزده سال است که بر دوش بنده می‌باشد.
حاج‌آقا اولین طلبه‌های حوزه کوهدشت چه کسانی بوده‌اند؟
اولین طلبه‌ها حاج‌آقا محمد مبلغی فرزند مروجی، حاج‌آقا طهماسبی امام‌جمعه کنونی شهرستان و افرادی چون آقای سوری محضردار فعلی و چند نفری دیگر بوده‌اند.
حوزه کوهدشت اکنون چند طلبه دارد و به چه صورت فعالیت می‌کنند؟
الان ۱۵۰ طلبه دارد که در سطوح مختلف تحصیل می‌کنند و به شکلی منظم مشغول کار هستند به گونه ای که بارها به عنوان حوزه علمیه نمونه غرب کشور انتخاب شده‌ایم و چند بار هم به عنوان شهرستان نمونه از طریق استان مورد تشویق قرار گرفته‌ایم.
نحوه پذیرش طلبه‌ها چگونه است، آیا آزمون خاصی دارند؟
بله در سه مقطع سیکل، دیپلم و دانشگاه طلبه پذیرش می‌شود؛ سیکل و دیپلمه‌ها آزمون ورودی دارند که براساس اعلام مرکز مدیریت قم از طریق رسانه‌ها اعلام می‌شوند و آن‌ها بعد از این آزمون ورودی به مصاحبه و گزینش می‌روند. اما کسانی که مدرک دانشگاهی دارند مدارکشان حکم آزمون ورودی دارد. این گروه فقط مصاحبه و گزینش دارند و بعد از این مرحله کد داوطلبی طلبگی دریافت می‌کنند.
یعنی بعد از این مرحله دیگر طلبه می‌شوند؟
خیر، آن‌ها تا اینجا فقط کد داوطلبی طلبگی دریافت می‌کنند و بعد از آنکه هر سال دو ترم بگذرانند و شش پایه را پشت سر بنهند آنگاه مرحله اول طلبگی را می‌گذرانند.
حاج‌آقا نحوه‌ی پرداخت حقوق و مزایا طلبه‌ها چگونه است، آیا نهاد خاصی هزینه‌ها را پرداخت می‌کند؟
حقوق طلبه‌ها فقط از طریق مرکز مدیریت قم پرداخت می‌شود. در اکثر شهرها خیرین کمک‌های زیادی می‌کنند، و بحث غذا و کمک‌های جانبی را خیرین حل می‌کنند، اما متأسفانه در کوهدشت فرهنگ وقف جا نیفتاده و من تاکنون ندیدم کسی به حوزه علمیه کوهدشت کمکی کرده باشد که جای تأسف دارد؛ مثلن در بروجرد خیرین کمک‌های بسیاری به حوزه علمیه آن شهر می‌کنند.
نحوه‌ی پذیرش طلبه در حوزه‌ها چگونه است؟
معمولن اسفندها براساس اعلام مرکز مدیریت قم در یک روز که قبلن اعلام شده است؛ سراسر کشور و درهر استان مکان‌های خاصی -مثلن در لرستان شهرستان خرم‌آباد و بروجرد- مشخص می‌شود. این آزمون شبیه آزمون سراسری دانشگاه‌هاست و اگر فردی در آزمون قبول شود آن‌گاه معرفی می‌گردد و به جایی که موقع ثبت‌نام مشخص کرده ارجاع داده می‌شود و بعد از این مرحله به مصاحبه و گزینش می‌رود.
مصاحبه و گزینش به چه صورت است؟
مصاحبه یک مصاحبه‌ی علمی می‌باشد و در گزینش نیز سوابق وی بررسی می‌گردد و اگر کسی در این مراحل قبول شد وارد کلاسی به نام تثبیتی می‌شود که یک ماهه است و دارای چهار سطح احکام، اخلاق و تجویز می‌باشد و برای آشنایی هرچه بیشتر با حوزه است.
آیا آزمون ورودی کتاب یا منبع خاصی دارد؟
سوالات آزمون ورودی از همان کتاب‌های دوره‌ی راهنمایی و دبیرستان می‌آیند.
کلاس‌های آمادگی چطوری است و چقدر طول می‌کشند؟
کل هفته به جز پنج‌شنبه هر روز صبح و بعدازظهر برای هر پایه بمدت یک سال کلاس برگزار می‌شود یعنی شش پایه مقدماتی شش سال زمان می‌برد و هر ساله مثل مدارس و دانشگاه‌ها طلبه‌ها نیز در نیمه اول و دوم امتحان دارند، یک امتحان در نیمسال اول و یکی دیگر درنیم‌سال دوم و فردی که این مراحل را با موفقیت پشت سر بگذراند جهت ورود به سطح دو آماده می‌شود.
در حوزه کوهدشت تا چه سطحی کلاس برگزار می‌شود.
تا الان فقط کلاس‌های سطح یک برگزار می‌شد اما امسال مجوز سطح دو را گرفته‌ایم و امیدواریم شرایط دایر شدن مهیا گردد.
دور‌‌‌ه‌ی دو و سایر دوره‌ها چند ساله‌اند؟
سطح دو طلبگی دوره‌ای سه ساله است، طلبگی دوران سطح سه هم دارد که در آن مرحله باید پایان‌نامه بنویسی و در محافل عمومی ازآن دفاع کنی، سطح سه معادل فوق لیسانس است.
بعنوان فردی که از نزدیک با مردم سروکار داری و مبانی تشیع را می‌شناسی با توجه به این‌که در منطقه آئین یاری کم و بیش رواج دارد، جایگاه تشیع را چگونه می‌بینی؟
کوهدشتی‌ها آن چنان با فرهنگ اسلامی آشنا نیستند و در حوزه مسائل شیعی خیلی ضعیف هستند، ما در پنجاه سال گذشته در این‌جا تنها یک آخوند داشته‌ایم، فقط آیت‌الله مروجی فعالیت داشته؛ در کوهدشت و در نورآباد حضور روحانیت شیعه کم‌رنگ بوده، به همین خاطر پیشوائیان اهل‌حق توانسته‌اند به خوبی آئین خود را رواج دهند، حتی کسانی که از این طایفه نبوده‌اند هم تأثیر گرفته‌ و پیرو آن‌ها شده‌اند.
شما دلیل این مسئله را در چه می‌دانید؟
دلیل اصلی این امر کم‌رنگ بودن مذهب شیعه در این منطقه است.
این بحث سر دراز دارد با توجه به این‌که من هم در این حوزه سرگرم پژوهش هستم خوش دارم اگر مایل باشی در یک فرصت مناسب به این موضوع به طور مفصل بپردازیم، زیرا اهل‌حق‌ها نیز برای خود توجیهاتی دارند و آن را تافته‌ای جدابافته از اسلام نمی‌دانند و در واقع آئین یاری را اسلامی زاگرسی شده می‌پندارند که متناسب با فرهنگ بومی پی‌ریزی شده و آن را در تضاد با اصول کلی اسلام نمی‌دانند.
خیلی خوب، هر زمان که خواستید می‌توانیم بحث را پی بگیریم. دین و مذهب چیزی نیست که هر کس بیاید و بتواند آن را درست کند، چیزی که پیغمبر فرمودند فقط همان است و بس، هر کسی نباید بلند شود و بیاید با سلیقه شخصی خود دین یا مذهبی بسازد؛ این‌ها مسجد نمی‌آیند و بجای آن به جم‌خانه می‌روند، آیا پیغمبر به مسجد می‌رفت یا به جم‌خانه؟ این‌ها خودشان را تافته‌ای جدا بافته می‌دانند و یک‌سری مقدسات دارند که از نظر ما مقدس نیست.

گزارش و عکس: احمد بساطی/ آساره