تحول‌ناگرایی در حوزه، یعنی باختن مکرر قافیه های خدمت به دین

-آغاز سال تحصیلی باید خاستگاه توجه حوزویان به تحولات دانشی و آموزشی باشد

-حوزه در سال جدید، تحول در سه ساحت “آموزش”، “مدیریت علم” و “بینارشتگی دینی” را به تجربه گذارد

-در تحول در متون باید بر هدف، ساحت ها و لوازم آن تمرکز جدی کرد

-در موضوع شناسی به “چاله های اگر و شاید” فرو نیفتیم

عضو مجلس خبرگان رهبری با تاکید بر ضرورت مقرون شدن آغاز سال تحصیلی با تحول، گفت: همانگونه که آغاز بهار همراه با طراوت و تحول و انعکاس ها و بازتاب های آن بر روح، روان و زندگی و اجتماع انسانی است، شروع سال تحصیلی نیز باید خاستگاه توجه هر بیشتر حوزویان به تحولات پرطراوت ِ دانشی و آموزشی باشد.

آیت الله احمد مبلغی در یادداشتی به مناسبت آغاز سال تحصیلی حوزه های علمیه افزود: حوزه باید در حرکت تحول خواهانه، میان خود و نظام مقدس برخاسته  از انقلاب، پل پر رفت و آمد برقرار کند.

وی گفت: تزریق تحول به سال تحصیلی، به این معنی است که از همان آغاز، گام های آموزشی و دانشی را به صورتی برداریم و بنهیم که بر دوش خود، بار تحول – یا دست کم رویکرد به تحول-  را به جلو بکشند.

* سه ساحت مهم تحول

آیت الله مبلغی با اشاره نمی توان تحول را بدون توجه به ساحت های آن پی گرفت، خاطرنشان کرد: حوزه باید در سال جدید سه ساحت “نظام آموزشی”، “مدیریت علم” و “گشایش دانش های دینی بینارشته ای” را در معرض تجربه تحول گرایانه قرار دهد.

 *تحول در متون و محتواهای آموزشی

وی با اشاره به این که تحول در آموزش دو زیر شاخه تحول در متون و تحول در روش ها دارد، گفت: در مقوله تحول در متون باید بر هدف از این تحول و ساحت های آن و لوازم آن تمرکز کنیم.

او گفت: هدف از افکندن تحول در متون و محتواهای آموزشی تولید معرفت  دینی است.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: این حوزه ها هستند که توش و توان علمی اصیل و مطمئن را جهت تولید معرفت دینی بر عهده دارند؛ حوزه ها باید نقطه هدف را در تحول، تولید معرفت دینی قرار دهند؛ آن هم معرفتی گسترده و ناظر به نیازهای معاصر؛ در غیر این صورت قافیه خدمت به دین را باخته ایم.

آیت الله مبلغی نسبت به ساحت های تحول در متون گفت: حوزه نباید  در “محتوا گزینی آموزشی” نسبت به سه مجموعه نیازها شامل نیازهای اسلام جهت حضور در جهان معاصر، نیازهای نظام جهت حل مسائل معاصر  و نیازهای انسان جهت بودن و بالیدن در زندگی معاصر، بی تفاوت باشد.

وی ادامه داد: حوزه مجدانه و بی هر تعارف، مواد درسی را که برمی گزیند، مسائلی را که موضوع درس های خارج قرار می دهد، تحقیق هایی را برای  کلاس ها تعیین می نماید، و حتی  مثال هایی را که برای درس ها انتخاب و اختیار می کند،  همه و همه را باید به سمت تولید و ارائه “معرفت دینی ناظر به زمان” تنظیم نماید.

آیت الله مبلغی خاطرنشان کرد: در غیر این صورت باید به صراحت گفت:  بهره گیری از فرصت های طلایی به نفع دین به هدر داده شده است.

وی در خصوص لوازم تحول در متون گفت: این امر به مطالعات کارشناسانه نیاز دارد

*تحول در شیوه آموزشی

استاد برجسته حوزه های علمیه گفت:  اگر محتوای آموزشی تحول یابد، ولی شیوه های آموزشی سنگین پا، بریده از پژوهش، بیگانه با تتبع و ناتوان از بهره گیری از علوم و فنون زمان باقی بماند، حوزه راه به جایی نخواهد برد.

وی با اشاره به این که در تعریف موضوعات پیچیده نباید در چاله “اگر” و” شاید” بیفتیم و نباید به کلی گویی ها وکلی بافی ها سرگرم شویم، گفت: اگر شناخت موضوعات را به جای  نگاه های عینی و دانشی بر بستری از نگاه های فرضی و توهمی قرار دهیم، به جایی نخواهیم رسید.

*مدیریت علم

مبلغی گفت: بخش مهمی  از تحول در حوزه، رفتن به سمت مدیریت علم است.

وی ادامه داد: با توجه به این که انسان چند لایه به معارف چند لایه دین نیاز دارد، نباید حوزه بر فقه تنها، یا در فقه، بر بخشی از آن اکتفا کنند و برای جلوگیری از این اکتفا که به یک پدیده ریشه دار تبدیل شده باید مدیریت علم به میدان بیاید.

آیت الله مبلغی افزود:  رها کردن دانش های دیگر که گاهی پشتیبانی کننده فقه، فضا دهنده و مجال دهنده به فقه هستند و ایمان به فقه را تقویت و انسان را از مرحله فقدان هویت دینی  به هویت دینی انتقال می دهند، درست نیست.

وی گفت: اگر در حوزه همزمان با تحول درسی و شروع سال تحصیلی، مدیریت دانش انجام نگیرد و همه به سراغ فقه روند و یا همه در فقه بر بخشی از مسائل تکیه می کنند و مسائل اساسی تری که امروزه انسان ها را ممکن است به گرداب خود فرو ببرد، وانهند، حوزه نتوانسته است نقش خود را ادا کند.

*تحول در مطالعات بینارشته ای دینی

وی ادامه داد: اگر در علوم به صورت عام، مطالعات بینا رشته ای لازم است در مطالعات دینی که از اجزاء آن در یک پیوستگی منظومه ای گسترده قرار دارند، مطالعات بینارشته ای از ضرورت بیشتری برخوردارند، پیشنهاد می شود در این سال تحصیلی، کمیته ای به این امر اختصاص یابد.