دیدگاه پروفسور دبیرمقدم در خصوص استقلال زبان لکی از زبان کردی
رده شناسی زبان های ایرانی اثر دکتر محمد دبیرمقدم دکتری زبانشناسی نظری از دانشگاه ایلینوی، عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی و چهره ماندگار کشور بی شک زرین ترین کتاب عرصه ی زبان شناسی در ایران است، کتابی که حاصل تلاش بیست ساله محمد دبیرمقدم است. منابع اطلاعاتی دکتر دبیرمقدم نه افراد بی […]
رده شناسی زبان های ایرانی اثر دکتر محمد دبیرمقدم دکتری زبانشناسی نظری از دانشگاه ایلینوی، عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی و چهره ماندگار کشور بی شک زرین ترین کتاب عرصه ی زبان شناسی در ایران است، کتابی که حاصل تلاش بیست ساله محمد دبیرمقدم است. منابع اطلاعاتی دکتر دبیرمقدم نه افراد بی سواد بلکه افرادی تحصیلکرده هستند که همگی و ۱۰۰ درصد آنان دارای تحصیلات آکادمیک در رشته ی زبان شناسی هستند و این یک نقطه قوت در این کتاب است که در کمتر کتابی این نقطه قوت وجود دارد.
دکتر دبیرمقدم در این کتاب تمام ادعاهای ساختاری کردی بودن زبان لکی را که از ادعاهای مینورسکی نشات می گیرند رد می کند و می گوید: گونه های کردی جنوبی؛ کرماشانی، ایلامی و کلهری هستند و لکی نه تنها در این تقسیم بندی جا نمی گیرد بلکه خود زبانی جدا از کردی است.
دکتر مقدم در صفحه ی ۸۹۶ و ۸۹۷ کتاب سترگ خود یعنی کتاب رده شناسی زبان های ایرانی چنین عرض می کند:
منظور مینورسکی از به کارگیری اصطلاح کردی جنوبی برای من روشن نیست. گونه های کردی جنوبی که من از آن ها آگاهم و در فصل مربوط به زبان کردی از آن ها صحبت شد (مانند کردی کرماشانی، ایلامی و کلهری) به لحاظ نظام مطابقه یگانه و یکدست هستند؛ همه ی آن ها نظام مطابقه ی فاعلی_مفعولی دارند و از نظام واژه بستی برای مطابقه با فاعل استفاده نمی کنند اما در همان فصل دریافتیم که کردی مرکزی یعنی بانه و سنندج و مهاباد نظام مطابقه ی دوگانه دارند.
همچنان که در آغاز مبحث نظام مطابقه در لکی در زیر بخش ۱۰_۳_۱ تصریح گردید، متعاقباً نیز از آن با جزئیات در ادامه صحبت خواهد شد، نظام مطابقه لکی هم دوگانه است. اما این نگارنده نمی داند و “جایز نمی داند بر مبنای این شباهت کلی میان این نظام مطابقه در لکی در یک طرف و تمام مطابقه در گونه های مذکور از کردی مرکزی از طرف دیکر، درباره ی ارتباط بین آن ها هیچ نتیجه ای را ابراز کند.”
دکتر محمد دبیر مقدم
نکته:
این کتاب بیشتر مناسب کسانی است که در زمینه زبان شناسی کار می کنند و برای افرادی که در این علم توانایی ندارند تا حدودی نامفهوم است.
سلام
مشکلات ساختاری زبان و ادبیات لکی :
۱)نداشتن خط و الفبا
۲)کم اهمین انگاشتن آن توسط خود لک زبانان.
به نظر من،متاسفانه عامل دوم ،از اولی مهم تر است چرا که سالیان سال است که اجدادمون زبان خص و ناب لکی رو بدون الفبا و خط به دست ما رسوندند اما در سالهای اخیر و با موج فارسی شدن بچه ها،با هزاران تاسف باید گفت الان لکی که ما صحبت می کنیم در حد یک لهجه شده به طوری که وقتی صحبت می کنیم برای غیر لک زبانان شاید یکی دو کلمه نامفهوم باشه اما کامل جمله ی ما رو متوجه می شوند.
[پاسخ]
زبان لکی خط و الفبا داشته و ترجمه ی قران به زبان لکی و کتیبه های باستانی لکی و کتب تاریخ ال مسعودی این رو اثبات میکنه.
این دلیل نمیشه چون امروز ما بر اثر نداشتن اطلاعات از خط و البفای لکی ، اون رو انکار کنیم.
[پاسخ]
پس دوستان محبت کنند تفکیک کنند تا تکلیف این مردم از دوگانگی مشخص شود…
[پاسخ]
زبان فارسی دارای میلیونها نسخه نوشتاریست که فقط یکی از آنها شاهنامه به لحاظ،حجمی صدبرابر کل ادبیات لکیست.زبان رسمی حداقل سه کشور فارسی است مثنوی مولوی به صد زبان ترجمه شده ولی انصافا ادعای فارسها یک صدم ادعای ما لکها بخصوص کوهدشتی ها نیست. والله جوری میگید زبان باستانی انگار بقیه ملت تا دیروز لال بودند و امروز صبح پا شدن خدا بهشون زبون داد
[پاسخ]
دوست عزیز جنابعالی بی غیرت هستی که اینطوری میگی وهمین طور بی عرضه هستید که تو خرم آباد جرئت ندارید لکی حرف بزنید
[پاسخ]
اینها زاییده تفکرات تفرقه بنداز و سروریتو ثابت بکن است چون سروری در ایجاد دشمنی بین گروهی دیگر نایل میاید، دوستان پان پهلویسم بدانند اینجانب بعنوان یک لک تحت هیچ شرایطی خود را از کرد جدا نمیدانم و بخشی مهم از کرد هستم و با خزعبلات دکتهرهای دو ریالی تاریخ و زبان و فرهنگ من تغییری نخواهد کرد
بروید و برای خود باز تاریخ جعلی بتراشید
[پاسخ]
تعصب هر جا باشد باعث اشتباه فرد متعصب در قضاوت خواهد شد. در مورد این نوشته ذکر چند نکته ضروریست: از نظر زبا نشناسی هیچ زبانی برتر از زبانی دیگر نیست و تعداد گویشور یا گنجینه ادبیات تنها در غنای واژگانی آن زبان نقش دارند نه در ساختار زبانی که به قول نوام چامسکی در تمام زبان ها مشترک است. نکته دیگر اینکه در بالا اشاره شده است که نقطه قوت نوشته دکتر دبیر مقدم این است که منبع اطلاعات وی افراد تحصیلکرده هستند در حالیکه در تحقیقات زبان شناسی افراد مورد تحقیق بهتر است بیسواد و مسن و بی اطلاع از زبان های دیگر باشند تا داده های به دست آماده خلوص بیشتری داشته باشند. سوم اینکه هر کس با گویش های مختلف زبان کردی آشنایی داشته باشد به آسانی درک خواهد کرد که لکی هم یک گویش از زبان کردی است ، به عنوان مثال کسی که کلهری صحبت می کند به راحتی لکی را می فهمد و برعکس و در مورد لری نیز همین وضعیت صدق می کند. بیائید متعصب نباشیم و واقعیت های علمی را تحریف نکنیم.
[پاسخ]
بنده بعنوان یک لک همیشه خودم را یک کرد بالهجه لکی میدانم زیرا لکی امروزی از نظر کلمات مخلوطی از لهجه های زازایی وکرمانجیوسورانی و هورامی وکلهری و فیلی میباشد البته با تحقیق نه توجه کردن به نوشته های نویسندگانی که اگثرا یاتعصبی یا تقلیدی مینویسند مثلا کلماتی که مت با کلهری تفاوت داریم باکرمانجی یکی است مثل باوژ به معنی انداختن یا کت به معنی افتادن
[پاسخ]
وجدانا سواد و آگاهی آقای ترکاشوند از این دکتر مقدم بسیار بالاتر است. بنده از ایشان چند کلمه جدید یاد گرفتم
[پاسخ]
توجهتان رابه خزعبلات جدید اقای در مقدم در مورد هورامی هم جلب میکنم انگار این آقا ماموریت تجزیه کردها رو به عهده گرفته
سخنان پروفسور دبیرمقدم- امروز ۹ اسفندماه ۱۳۹۶ در موزه ملی(از دقیقه ۱۳ تا دقیقه ۲۰):
٭ گورانی(هورامی) زبان است.
٭ هورامی کردی نیست.
٭ گورانها(هورامها) از کردها متمایزند.
٭ زبانهای ایرانی مانند هورامی در پرتو افکندن به ماهیت و چیستی زبان در سطح جهانی تاثیرگذار بودهاند و هستند.
٭ هورامی دارای ویژگیهای زبانی کهنی است.
٭ هورامی دارای رده زبانی عالی است.
٭ اگر زبانهای ایرانی مانند هورامی از بین بروند، گنجینههای انسانی، زبانشناختی و علمی ارزشمندی از دست میروند.
[پاسخ]
لک ها مردمانی مستحکم، با اراده و نجیب هستند. هدف اینکه دکتر مقدم داره به همه میتازه متآسفانه ناشی از عدم شناخت نیست بلکه کل کارهای ایشان دارای جهت گیری و سوگیری هست. لک، کلهور، سوران، هورام، گوران، فیلی، لوری، بختیاری، کرمانجی و …. همه و همه در یک خانواده و ساختار زبانی هستند و اهل فن و با سواد های منطقه کاملا به این موضوع صحه می گذارند که علاوه بر زبان، نژاد این مردم هم یکی هست. ولی استعمار زاگرس تمام شده است
[پاسخ]
اصلا این دبیر مقدم چه تخصصی درزبان کوردی دارد که میگوید لکی جداست …عده ای هم فکر میکنن ایشون واقعا زبان شناس است اگر چه ایشون یک چیز سربسته گفته و نهایتا به طور قاطع تکلیف لکی که آیا کوردیست یانه روشن نکرده ولی ایشون گفته از کوردی جنوبی جداست نه کوردی مرکزی …خوب آدمی که مثل ایشون آگاهی درگویش های کوردی ندارد مجبور است در آخر برای آنکه آبرو مندانه موضوع حل کند آن را بی نتیجه و مسکوت بگذارد
[پاسخ]