فاتحه سنگ‌قبرهای تاریخی قبرستان ابوالوفا خوانده شد/میراث شکسته زیرپای بی‌توجهی
از قبرستان تاریخی روستای ابوالوفا به‌عنوان تنها قبرستانی یاد می‌شد که شبیه آرامگاه کوروش دارای سنگ‌قبرهای چندطبقه بود، سنگ‌قبرهایی که حالا یا تبدیل به راه‌پله و یا راهی زباله‌دانی شده‌اند. به گزارش کشکان به نقل از مهر، روستای «بِلَفا» معروف به ابوالوفا در ۲۵ کیلومتری کوهدشت قبر یکی از امام‌زاده‌ها را به همین نام در خود […]
از قبرستان تاریخی روستای ابوالوفا به‌عنوان تنها قبرستانی یاد می‌شد که شبیه آرامگاه کوروش دارای سنگ‌قبرهای چندطبقه بود، سنگ‌قبرهایی که حالا یا تبدیل به راه‌پله و یا راهی زباله‌دانی شده‌اند.
به گزارش کشکان به نقل از مهر، روستای «بِلَفا» معروف به ابوالوفا در ۲۵ کیلومتری کوهدشت قبر یکی از امام‌زاده‌ها را به همین نام در خود جای‌داده است که هرروزه زائران بی‌شماری را به سمت خود می‌کشاند.
امامزاده ابوالوفا در بین مردم کوهدشت از جایگاه بلندی برخوردار است به‌طوری‌که بیشتر مردم این دیار به آن سوگند یاد می‌کنند.
و اما از دیگر ابعاد اهمیت این روستا سنگ‌قبرهای تاریخی است که زیر پای عابران محوشده‌اند و پیش‌تر خبرگزاری مهر در گزارشی با عنوان « تاریخ زیر پای رهگذران/ سنگ قبرهایی که راه پله شدند»، «تصاویری از تخریب یک گورستان تاریخی/ پختن «کباب» روی سنگ‌قبرهای کهن» به عمق فاجعه نابودی سنگ‌قبرهای کهن در محوطه‌ی این امامزاده پرداخته بود.
اهمیت این قبرستان تاریخی از آن‌جهت است که این قبرستان تنها مکانی بود که قبرهایی چند طبقه شبیه آرامگاه کوروش داشت و می‌توانست همچنان دست‌نخورده باقی بماند تا محل تماشای گردشگران علاقمند قرار گرفته و حتی بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی در این رابطه صورت گیرد.
به گفته برخی از محققان و مطلعین محلی سنگ‌قبرهایی که امروزه در گورستان روستای ابوالوفاء دیده می‌شود بازمانده تعداد زیادی از سنگ‌قبرهای باارزش مربوط به قرن پانزدهم تا قرن اخیر است که ازلحاظ خطوط و نقوش طرح‌ها از شاهکارهای هنری به‌حساب می‌آید.
سنگ‌قبرهای گورستان تاریخی ابوالوفاء به سه شیوه پلکانی، خوابیده و خوابیده با میلهای به‌صورت عمودی افراشته، ایجادشده است. یکی از مهم‌ترین مواردی که ازلحاظ مردم‌شناسی حائز اهمیت است وجود نقاشی‌هایی بر روی سنگ‌قبرهای افقی و عمودی است.
خبرگزاری مهر پیش از این با انتشار گزارش‌های متعدد به اهمیت این قبرستان تاریخی پرداخته و نسبت به روند تخریب‌ها در آن هشدار داده اما متأسفانه همواره شاهد واکنش شایسته‌ای از سوی متولیان امر نبودیم.
آن میلهای ارزشمند زیر سنگ و سیمان راه‌پله‌ها دفن شدند اما امروز روایت تلخ دیگری از برخورد اوقاف کوهدشت با این سنگ‌قبرهای تاریخی گوش توجه دلسوزان میراث فرهنگی را آزار می‌دهد، میلهای سنگی منقوشی که دست هنرمند گذشتگان ردی از فرهنگ و زندگی زمان خود را روی آنها بر جاگذاشته است.
ازاین‌دست میل‌ها در بیشتر قبرستان‌های قدیمی اطراف کوهدشت وجود دارد که بالای سرسنگ قبرها عمود ایستاده‌اند تا روایت گر مرگ وزندگی انسان باشند.
بر روی برخی از این میلهای سنگی شکل «کل و بز» حک‌شده و روی برخی دیگر تصویر رقص و پای‌کوبی و شکار و سوار و ساز و دهل «چمری و کو تل» نقش بسته که به شیوه‌هایی بسیار هنرمندانه حکاکی شده‌اند.
متأسفانه این سنگ‌های تاریخی که به‌نوعی آینه‌های هنر و فرهنگ زندگی گذشتگان ما محسوب می‌شوند در روستای «بله فا» شکسته شده و روی‌هم تلنبار شده‌اند که تأسف پربیننده‌ای را برمی‌انگیزند.
قبرستان «بله فا» که می‌تواند به یک موزه مردم‌شناسی تبدیل شود و قابلیت آن را دارد که محل بازدید گردشگران باشد، امروز با میلهای شکسته‌اش جای ریختن آشغال زواری شده است که روزانه برای زیارت امامزاده «بله فا» به این روستا می‌آیند، میل‌هایی که از تبر تخریب جان به دربرده هنوز سرپا ایستاده‌اند تا تاریخ هنر وزندگی این دیار را برای رهگذران و گردشگران به‌خوبی بازگو کنند.
نخاله‌های ساختمانی به‌جامانده از ساخت و ساز محوطه پس از سال‌ها هنوز از حریم قبرستان پاک نشده و باعث شده این قبرستان مکان راحت ریختن زباله‌های مردم شود.
محوطه حرم درست در محوطه قبرستان قدیمی «بله فا» ساخته شد و قسمتی از قبرستان جای خود را به اتاق‌هایی داده که امروز محل استراحت زوار است.
عملیات ساخت این محوطه سبب شد تامیل‌ها و سنگ‌های قبرستان از جای خود کنده و شکسته شوند اما متأسفانه پس از اتمام ساخت کسی مسئولیت بازسازی‌اش را به عهده نگرفت.
تخریب قبرستان قدیمی «بله فا» در حالی به دست اوقاف اتفاق افتاد که از سوی میراث فرهنگی کوهدشت کوچک‌ترین نظارتی صورت نگرفت تا اجازه ندهند قسمتی از میراث ارزشمند این سرزمین نابود شود.
اما با وضعیت موجود، هراس آن هست که میلهای شکسته این قبرستان قدیمی همراه با تلنبار زباله‌ها به محل دفن زباله‌ها در دوردست‌های شهر کوهدشت منتقل شوند تا برای همیشه در چاله‌های فراموشی دفن شوند.
مدیر میراث فرهنگی، دستی و گردشگری کوهدشت در این رابطه به خبرنگار مهر می‌گوید: اداره اوقاف باعث تخریب و نابودی میل‌ها و سنگ‌قبرهای روستای «بله فا» است و این فاجعه هنگام ساخت محوطه حرم اتفاق افتاده است.
صمد حائری بابیان اینکه وظیفه اوقاف است، همچنان که تحویل می‌گیرد کار حفاظت را هم انجام دهد تصریح می‌کند: اگر اوقاف در این زمینه همکاری نکند مجبوریم از طریق مراجع قضایی موضوع را پیگیری کنیم.
مدیر میراث فرهنگی، دستی و گردشگری کوهدشت در پاسخ به خبرنگار مهر که چه برنامه‌ای برای ساماندهی میل‌ها و سنگ‌قبرها دارید، می‌گوید: فعلاً تغییر کاربری انجام‌نشده است تا به مکانی دیگر منتقل شوند و وظیفه اوقاف است در همان منطقه جایی برای استقرار آنها لحاظ کند.
آنچه قابل‌تأمل است اینکه مدیر میراث فرهنگی کوهدشت به‌عنوان متولی اصلی حفاظت از آثار و میراث تاریخی از فاجعه تلخ تخریب و شکسته شدن میل‌ها اطلاعی ندارد، میل‌هایی که چند سال است همچنان با سینه‌های شکسته روی زمین دراز کشیده‌اند تا حاکی بی‌اهمیتی مسئولان امر خود باشند.
اگر میراث فرهنگی مدعی است که اقدامات عمرانی اوقاف در امامزاده ابوالوفا غیر قانونی بوده چرا بعد از هفت سال متوجه این موضوع شده اند و اصلا چرا میراث فرهنگی آثار تاریخی خود را اینگونه رها کرده که به طور مثال اوقاف این گونه عمل کند.حجت الاسلام مرتضی خاکباز مدیر کل اوقاف و امور خیریه لرستان نیز در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه کارهای عمرانی صورت گرفته در امامزاده ابوالوفا شهرستان کوهدشت مربوط به هنگام مدیریت من در اوقاف نبوده است می‌گوید: در این زمنیه اطلاعی ندارم که بخواهم اظهار نظر کنم.
وی با بیان اینکه برای انجام کارهای عمرانی در سطح بقاع متبرکه استان اگر اطراف آنها ابنیه و آثار تاریخی و میراثی باشند با اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تفاهم نامه همکاری در زمینه حفظ آنها داریم ادامه می‌دهد: ضمن اینکه هر برنامه ای که میراث فرهنگی در این رابطه به ما بدهند ما آن را اجرایی خواهیم کرد.
مدیر کل اوقاف و امور خیریه لرستان با بیان اینکه میراث فرهنگی در این رابطه باید به ما دستور کار و مجوزهای لازم را بدهد یادآور می‌شود: اگر ما غیر از این دستور کار و مجوزها اقدامی انجام دادیم میراث فرهنگی باید از ادامه کار ممانعت کند.
چرا میراث فرهنگی بعد از ۷ سال مدعی شده است
حجت الاسلام خاکباز با بیان اینکه اگر میراث فرهنگی مدعی است که اقدامات عمرانی ما در امامزاده ابوالوفا غیر قانونی بوده چرا بعد از هفت سال متوجه این موضوع شده اند ادامه می دهد: اصلا چرا میراث فرهنگی آثار تاریخی خود را اینگونه رها کرده که به طور مثال اوقاف این گونه عمل کند.
وی با بیان اینکه من که کارشناس میراث فرهنگی نیستم تصریح می کند: در این راستا برای حفظ میراث فرهنگی اطراف بقاع متبرکه و امامزادگان استان بخشی از اعتباراتش را میراث فرهنگی تامین کند و بخشی را اوقاف آمادگی دارد در قالب تفاهم نامه همکاری این اعتبارات را تخصیص دهد.
به‌هر روی وظیفه مسئولان مربوطه است که در حفظ و نگهداری این آثار ارزشمند بکوشند و با بی‌اهمیتی از کنار تخریبشان نگذرند چراکه این سنگ‌قبرها روایت‌گر تاریخ فرهنگ و زندگی این سرزمین هستند، سرزمینی که دستی بر آتش هنر داشته و با داشته‌های فرهنگی‌اش می‌تواند پذیرای خیل گردشگران بوده و در این رابطه حرفی برای گفتن داشته باشد.
ای داد بیداد
[پاسخ]