نقش عوامل اقتصادی و سیاسی در توسعه نیافتگی شهرستان کوهدشت

فردین گراوند/ کشکان:

شهرستان کوهدشت سومین شهر پر جمعیت استان لرستان می باشد ولی متاسفانه رتبه نخست بیکاری در استان و کشور را در اختیار دارد و سمبل بیکاری است و سالهاست که محرومیت و فقر را با خود یدک می کشد. در این نوشتار سعی شده است برخی از علل و موانع موجود بر سر راه توسعه شهرستان مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. مجموعه شاخص‌های شهرستان در زمینه درآمد سرانه ، وضعیت اشتغال و بیکاری ، سطح خدمات ، وضعیت صنعتی و کشاورزی و کمبود آب در سطح شهرستان همه و همه مؤید عقب ماندگی شهرستان کوهدشت می باشد.

حال طرح این موضوع به آن معنا نیست که ما دستاوردهای بدست آمده به ویژه در چند دهه اخیر را در توسعه شهرستان نادیده بگیریم.  هرچند باید اذعان نمود اقداماتی درحوزه‌های مختلف اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی و زیربنایی مانند راه ، دانشگاه ، بیمارستان ، سلامت و بهداشت ، آموزش و پرورش ، برق رسانی ، آب رسانی ، ارتباطات و مخابرات  و…. صورت گرفته است ولی چشمگیر و کافی نبوده است.

اما آنچه که نگران کننده است و نگارنده را به تقریر این مطلب وا داشت، ادامه فاصله و استمرار خلأی است که همچنان بین شاخص های توسعه شهرستان ، با شاخص های توسعه مناطق دیگر استان لرستان و سایر شهرستان های کشورمان مشهود و موجود است. و ادامه این فاصله و عقب‌ماندگی ها موجب شده است ، تا خواسته های حداقلی مشروع و قانونی مردم مومن و شهید پرور کوهدشت در دستیابی به فضایی مناسب برای بهره برداری از منابع و امکانات مادی و انسانی  ،به منظور ارتقاء سطح رفاه ، امنیت انسانی ، سرمایه اجتماعی و ایجاد چشم اندازی روشن و امید بخش از آینده برآورده نشود.

لذا هدف از تقریر این مطلب پیداکردن متهم نیست؛ بلکه هدف از بیان آن تلنگری به همه افراد مذکور می باشد تا بلکه از این رهگذر بهتر بتوانیم در توسعه شهرمان گام برداریم.

باتوجه به اینکه عوامل فرهنگی، اجتماعی و انسانی و… از موارد دیگر توسعه نیافتگی شهرستانمان می باشد ولی صرفا در این نوشته تلاش می شود برخی از علل و موانع اقتصادی  و سیاسی را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم:

۱. عوامل اقتصادی: 

توسعه اقتصادی به معنای رشد اقتصادی، همراه با تغییرات بنیادین در اقتصاد و افزایش ظرفیت‌های تولیدی اعم از: ظرفیت‌های فیزیکی، انسانی و اجتماعی می باشد. به دنبال توسعه اقتصادی، ثروت و رفاه جامعه و اشتغال افزایش می یابد. از جمله علل و موانع اقتصادی که موجبات کندی رشد و توسعه اقتصادی شهرستان را به همراه داشته است می توان به موارد زیر اشاره نمود:

الف- عدم وجود برنامه مدون برای توسعه پایدار و همه جانبه شهرستان.برنامه ریزی و داشتن یک قالب فکری همواره باعث توسعه پایدار و پیشرفت همه جانبه در کارها میشود که متاسفانه در این شهرستان به علت مشکلات متعدد این مهم کمتر دستی یافتنی می باشد. که در این راستا در صورت وجود داشتن برنامه ، متاسفانه به دلایل مختلف، عملیاتی نشده و یا به طور ناقص اجرا شده است.

ب- ناتوانی بخش خصوصی در سرمایه گذاری در طرح های اشتغال زا و سرمایه گذاری های کلان و نیمه کلان: با توجه به سطح پایین درآمد شهرستان و نداشتن سرمایه کافی در بین مردم از یک طرف و وجود قوانین دست و پا گیر اداری و عدم تلاش و همت وافر نمایندگان مجلس شورای اسلامی  از طرف دیگر، متاسفانه در این منطقه کمتر شاهد جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی بوده ایم.

ج- استفاده از الگوی کشت نامناسب و کاربرد روش های سنتی و ماشین الات فرسوده در تولید محصولات کشاورزی: با عنایت به این که کشاورزی در این منطقه جزو لاینفک زندگی مردم می باشد و نوع کاشت،داشت و برداشت محصولات کشاورزی نیاز به آموزش های لازم دارد متاسفانه در این منطقه به دلیل عدم آموزش های لازم در خصوص کشت غیر ضروری انواع محصولات کشاورزی و استفاده از ماشین آلات فرسوده و استفاده بیش از حد آب برای مزارع  ،شاهد الگوی کشت نامناسب بوده ایم که برونداد آن بهره وری و بازدهی پایین فعالیت های کشاورزی و کاهش منابع آبی می باشد.

د- نبود طرح و برنامه مناسب جهت معرفی پتانسیل ها ، قابلیت ها و مزیت های نسبی شهرستان در زمینه های صنعت ،معدن و کشاورزی به منظور جذب سرمایه گذار خارج از شهرستان.

۲٫عوامل سیاسی: 

الف- ناپایداری مدیریت ها در سطح شهرستان و غیربومی بودن مدیران: بررسی روند مدیریت‌ها در شهرستان نشان می دهد که به طور معمول مدیران بیش از دو یا سه سال در یک پست نمی‌مانند ، که در این دوره زمانی تنها به آشنایی با محیط کار و چالش ها و فرصت های هر منطقه پرداخته می شود و در نهایت آنچه مغفول می ماند ، برنامه ریزی و تدوین چشم انداز آینده است. بعلاوه برخی از مدیران شهرستان غیر بومی بوده و به اولویت ها و ارزشها و فرصت های منطقه اشراف کامل نداشته که این دو موضوع برنامه ریزی درازمدت شهرستان را دچار مشکل می‌کند؛ هرچند که نباید منکر خدمات ارزنده آنان شد.

ب- سوء مدیریت منابع به واسطه مدیریت سلیقه ای بجای مدیریت علمی: این موضوع یکی از بزرگترین مشکلات کشورهای در حال توسعه می باشد به گونه ای که بسیاری از این کشورها علیرغم برخوردار بودن از منابع عظیم طبیعی و جمعیتی ، در زمره کشورهای توسعه نیافته قرار دارند . یکی از عمده ترین مشکلات در این زمینه، بکار گیری مدیریت سلیقه ای بجای مدیریت علمی می‌باشد و لذا اقدامات انجام شده توسط مدیران قبلی، وقتی با سلیقه مدیران جدید مطابقت نداشته باشد ، ابتر و نیمه تمام رها می شوند و این موجب به هدر رفتن سرمایه های شهرستان می شود. به بیان دیگر نبود ساختار مدیریتی کارآمد و سیاست ها و برنامه های نامناسب نقش مهمی در توسعه نیافتگی شهرستان ایفا می کند.

ج- عدم انتصاب مدیران بر اساس قابلیت و شایستگی و عدم تخصص: این عامل ، بدترین ضربه را بر پویایی و پیشرفت هر اداره ای می زند به طوری که باعث عدم انگیزه و عدم کارایی کارمندان آن دستگاه می شود و به نوعی دهن کجی به سایر همکارانی می شود که در آن رشته دارای تخصص می باشند که در این زمینه متاسفانه  شهرستان کوهدشت با این چالش مدیریتی مواجه است!!

د- ناهماهنگی بین مدیران دستگاه های دولتی شهرستان: این ناهماهنگی به واسطه عوامل سیاسی و قومی و قبیله ای  سبب هدر رفتن انرژی ، منابع ، بودجه ها و در نتیجه توسعه نامتوازن و نامناسب می شود.

ه- بی توجهی دست اندرکاران و مدیران شهرستان به برگزاری سمینارها و گردهمایی های علمی و آموزشی در راستای توسعه شهرستان.

حرف آخر:

پر واضح است که نگاه به نیمه خالی لیوان راهگشای مسائل توسعه نمی‌باشد و در کنار آن باید به قابلیت ها و پتانسیل های شهرستان در زمینه های اقتصادی ،اجتماعی، فرهنگی و انسانی نیز توجه نمود تا بتوان در وهله اول قضاوت صحیحی در مورد وضعیت موجود داشت و ثانیاً تصمیم‌گیری مناسب و به هنگام در جهت رفع موانع توسعه شهرستان برداشت.در خاتمه باید اقرار نمود کوهدشت علیرغم خدمات دولتی،هنوز از محرومیت واقعی رنج می برد پس بیاییم همه دست در دست هم برای پیشرفت شهرمان از هیچ تلاشی دریغ ننماییم.