مثنوی لکی
با عرض سلام و پوزش در این شعر با استنباط شخصی از روایات، احادیث و آیات قرآنی به صورت تخیلی روز محشر به تصویر کشیده شده است. ترجمه این اشعار به زبان انگلیسی بزودی بر روی همین سایت قرار خواهد گرفت. امید است خوانندگان محترم، همکاران عزیز و اساتید شعر و ادب کوتاهی و قصور […]
با عرض سلام و پوزش
در این شعر با استنباط شخصی از روایات، احادیث و آیات قرآنی به صورت تخیلی روز محشر به تصویر کشیده شده است. ترجمه این اشعار به زبان انگلیسی بزودی بر روی همین سایت قرار خواهد گرفت. امید است خوانندگان محترم، همکاران عزیز و اساتید شعر و ادب کوتاهی و قصور اینجانب را در عرصه فن شعر و ادبیات بر بنده ببخشایند. در اینجا بر خود لازم می دانم که از استاد گرامی جناب آقای کرم دوستی تشکر و قدر دانی کنم.
مَحشَر
یِگِل چِمِ فکر دُنیام تَموم دی جوری سیفام کِرد،عمرِم تموم بی
روژه خیالیم روژِ مَحشر بی زمین تَم و توز،آسمون بی حور بی
وارد مَحشَر بیم اِ خوا و خیال کَتمِ نوم بِره بی مال و مِنال
مویانه گِری و مِه خو مَپایایم هر چمی موینا تُن تُن مَنویسیام
اِ روژ محشر ، صوریش دَمیایه حُور و مونگ هر دک نویرون پَریایه
هر که مَدویا، اَ ویر وژِر بی نَه پژاره مال، نَه ویر کورِربی
هِرَسَمون تَنگ، کُل گیژ و مَنگیم مَپیایمِنَ اَر یک ، داوِل بِی دَنگیم
نِمِم چه بِکیم، چوی دَما بِکیم چوی کارَل زشتمون کُل پاسا بِکیم
اعمالمون فیلمه کُل اَر روی دیوار روی چوی داورکُت ویر سَر وِرِ هوار
سِیلون مِکیم اَ ژیِر چَما یِگِل پِشت اِ هوار یِگل وَ دَما
اِ سیل کردنمون َزجره مَکیشیم روژه باز خواسته هویچ نِریم بوشیم
یه بِرشی بین هم شنگول هم شاد هم خوش قیافه هم جاون آباد
سُوزه لَکونی، کِل کِله زاری خَنه خَنون بی دِنون مِرواری
مِدوم و چوپی سَنگین سَما بین هم خدا راضی هم خوش سیما بین
بر عکس بِره تری حِسرت اِ دل بین اِ یک گُریزون کُلیش اِ گِل بین
نه مال نه مَأوا نَه خَنه وُن داشت بی نویر، تِفری، هر مِلکَه وُن داشت
گِریه و زاری بیسه کارون کَلکَه خراوه بیسه مالون
نَه رِه گریزه نَه رِه فراره نَه رِه دروع داین نَه رِه قُماره
نه نامردی هَس نه حُقه بازی نه جا نه مقام نه یَکَه تازی
زمین گیر بینه کَس دارَل بی کَس نه جوهر نه تیغ چوی زَنگی مَس
نَه تِلیفون داین روژَل دُنیایه هر کاری بِکین نُوات گیریایه
جووُاوگو کارِت باید وژِت بوین چِه ژارچِه هُاسگَرچه حاکم دین
کُلَ مَمِریم و سرمون و زمین دی کُل بزونیم عزرایل هار کَمین
نَه قَسم حُواردِن چاره سازه ماو نَه دوس و پارتی وَ کارسازه ماو
چو سفره کَتی اَر وَر دَمون مَدوم گُناهلمون هانَوَر چَمون
اِیسکَه گرفتار دیون حَق بیمِن بازجوی دقیق و سنگ حَق بیمن
اعمال هرزمون دِرو بین وداس گُمَل کَج نِیرا اَر وُره بین راس
کارلمون قاطی،چو نوژی و ماش بین رازل آشاریه اَر وره فاش بین
یَک یَک پَروندَهل سوِک سَنگین بین داور ترازی دار،حق اَر کَمین بین
پَروَندَ لون بَست اِ ریز تا دُرشت یه بِر جَهنمی، یه بِر تا بهشت
پَروَندَهل سَقت هِن حق ناس بین چَم زِرِه وِرِه،گوشَل مون کاس یبن
هر چَن روزگاران شِنفتم خونِم ای پا ا پام کرد تا گِیون نَکَنم
اِ پِیشِم نَچی و گیر مرگ حَتم هم هامَه خواور، هم اِ سَر مَسم
خدایا کارت ثابت بی اَر کُل بَشر دُرِس بی اژ خاک و اِ گِل
کاتب جِبرئیل، ماَمور عزائیل روژه قیامت ، صور اِسرافیل
دستورَلِت کُل کاتِب نویساسی و شِکل قرون جالب نویساسی
مردِم بِخونِن خو ویریا بوین اِ ظلم و ستم گُریزیا بوین
خونمون، شِنَفتمون نِکردمون عَمل هَر چُی گُونجی کیم که نِیرم عسل
روژه مَحشره شو شوا زِرَنگ کُل مَنالیم، هر کُم وَ یه دَنگ
تَنیا فکرهِ کِ آوردِم اِ ویر لاک و هوس بِکم خدا بارمهِ ویر
وتِم اِی خدا !مِه فلونیم سر تا پا خَطا و سَر وَ زونیم
مدیون ِ وَ تُنِم اِ هستی و کار اَر یارم نوین هم نیستم ،هم خوار
گرفتار کردار وُژ کِرده بیمن اِر روژه مَحشر کویژر هَتیمِن
رِه ایلاو اَ لا و فراری نیه کِس اِ کِس دیار، قِراره نیه
وِتِم خدایا بیل بِچمِه دوما ایگِل مَزونم چوی بامه دوما
دی ها و دَسَم حِساو کتاو گُرجِره موم پِی سوال جواو
ندا هت! ،بِچو خدا کریمه یویژهَ ار سَر کُل! خالق رحیمه
هَر چَن آگاهم ذاتت خِراوه سوال نَکیر هم بی جواوه
مُنکر هم حاضر اَرا کاواوه کار تو دواره گِری و گاوه
وعدَ ه م کِردیه دواره ماینا دی توبه بِکه هم هونَه ناینا
دواره باینا قولت بو درو گناهت فِره بو چوی وَلگه چُرو
دَس پات بِشکنِن ، میخ آژِنت کَن زَجِر کُشت کَن ،یا گِن گِنت کَن
اَرنومجا جَهنم آویزونت کَن آگر گُر اِ ژِیرر بِرِژونِت کَن
دی کارتِر نِیرم وژت مُختاری مِه دِلمَه باینا و پَرهزکاری
وِتم ای خدا! دی توبه کارِم رِه راسَ مَچِم و دُرِس کِردارِم
خدا وَت اَصلم بر آزادیه کارم هم بخشش هَم دِل شادیه
مَردِم سیفا کَن ،هَتیمه دوما دواره دَس پَتی نَچیمِه دوما
تِرازی مویزون اَر روژ مَحشر گناه و ثوواو مَکیشِن یسَر
هَم خیر و هَم شَر مثقال کیش ماو اَر حقت داشتو هچ و پویچ نماو
دُنیا زوی گُذر،مِرگمون حَتمیه رِه فِل فَل نیه دَسمون پَتیه
دُنیا پُلِه کَه مَچیمِن حُکمَن خو گُذر بَکیم نَه وَ گَنهَ گَن
تا رَحمِی بِکه اَر حال زارمون بَلکَم بُخِشی اِ کارو بارمون
“دوسَل، رَفیقَل کُل دیه دوران دونیا دَم کَه چوی شارو بوسان ”
یه گفته مِه بی دی نِیرم قصه عمرم تَموم بی و غم وغُصه
ای ” علی” تونی بوس اَر سَرقالت تا یزدان بِکه لطفی اَر حالِت.
شاعر: مرادعلی دیربازیان (مدرس دانشگاه- کارشناس ارشد زبان و ادبیات انگلیسی)
بهتر بود شتاب نمی کردی و با همکاری دوستتان مطلب را کامل می کردی.
[پاسخ]
سلام. اولا ممنون ثانیا شتابی در کار نبوده و ثالثا از کسی نظری نگرفتم و اگه هم میگرفتم کار خیلی خوبی بود. وشاید فقط شما یکبار دیدید ک واقعیت رو هم نگفتید. بازم ممنون
[پاسخ]
بسیار عالی جناب دیربازیان عزیز. استفاده بردیم.
[پاسخ]
سلام. استاد دیربازیان . بسبار جالب و آموزنده بود.خسته نباشید واقعا
[پاسخ]
سلام استاد عزیز
من فک میکردم زبان انگلیسی عالی تدریس میکنی. معلوم شد در شعر هم محشری. خسته نباشید.
[پاسخ]
سلام
استاد. یک سوال دارم از شما؟چرا شما همه چیزتون خیلی خوبه. زبان. رفتار. شخصیت. بیان. اخلاق.اینم از شعر؟منتظر جواب شما هستم
[پاسخ]
نظر لطف شماست و سپاسگزارم
[پاسخ]
دوست عزیز و استاد گرامی هم با محتوا و هم شیوا و روان بود استفاده کردیم . دستتون درد نکنه و خدا قوت
[پاسخ]
استاد ارجمند آقای دیربازیان
بسیار عالی و استفاده بردیم
تقدیم به استاد دیربازیان
عارف چو حافظ ، مولوی واری خاقانی بیان ، هاتف کرداری
فهیم چو فردوسی ، سعدی گفتاری و صحرای ادب دایم هوشیاری
[پاسخ]
جناب آقای عباسی این شعر که در مورد بنده فرمودید جز نظر لطف جنابعالی چیز دیگری نیست و مستحق این تعریف نیستم. ممنون
[پاسخ]
استاد عزیز و همکار محترم
مثنوی شما هم از نظر محتوا و هم سادگی و شیوای بسیار وزین بود استفاده کردیم.
[پاسخ]
استاد عزیز آقای دیربازیان
بسیار شیوا ورسا بود خسته نباشید
[پاسخ]
جناب آقای دیربازیان بسیار خوشحال و خرسند گشتم از اشعار زیبا و دل انگیزت امیدوارم دوباره از این نوع اشعار لکی از سوی حضرتعالی ببینیم با تشکر شهریار عباسی از تهران
[پاسخ]
سلام استاد .سالهای گذشته دانش اموز کلاس کنکور شما بودم این شعر برایم تداعی بیان شیوای حضرت عالی است. جالب بود .
[پاسخ]
استاد عزیز تصویر زیبایی از محشر بیان نمودی اجرکم عندا…
[پاسخ]
استاد جان معرکه ی
[پاسخ]
خیلی خوشم امد
[پاسخ]
استادعزیز.عالی بود واقعا خسته نباشید
[پاسخ]
دست مریزاد اقای دیربازیان ان شاالله ادامه داشته باشد لذت بردیم استاد
[پاسخ]
بسیار زیبا و عالی بود،از استاد بزرگم کمتر از این انتظار نداشتیم،متشکر از اشعاره زیباتون
[پاسخ]
ساده ، خودمانی، جذاب و برخواسته از اعتقادی درونی
[پاسخ]
سلام استاد
خیلی زیبا و پر محتوا بود.
هرکس به تمنای کسی غرق نیاز است
هرکس به سوی قبله خود رو به نیاز است
هرکس به زبان دل خود زمزمه ساز است
با عشق در آمیخته در راز ونیاز است
با عشق در آمیخته در راز ونیاز است
[پاسخ]
از لطف و بذل عنایت همه خوانندگان و دوستان که با پیام خود این بنده رو مورد لطف قرار دادن سپاسگزارم
[پاسخ]
استاد عزیز سلام خیلی زیبا بود ،شما علاوه بر تدریس عالی و اخلاق پسندیده ،قلمتان هم زیباست با تشکر
[پاسخ]
سلام با عرض ادب خدمت استاد
فکر نمیکردم شعرم بگی جالب و جذاب بود خصوصا اینکه هم لکی را پاس داشتی و هم بدور از جنجال سیاسی بود و هم پیامش اموزنده بود واقعا دست درد نکنه
[پاسخ]
عرض سلام و ادب خدمت جناب دیربازیان
خوبیهای اثر شما را ه همه گفتند که من هم موافقم.
اما از نکات ضعفی که میتوان برای این اثر برشمرد و اگر مورد عنایت قرار گیرد بر پختگی آن افزوده مشود.اینستکه در بعضی موارد کلماتی استاده شده که لکی نمیباشند در حالیکه اثر مثنوی لکی نام گرفته است.
کلماتی همچون-اعمالمون-فیلمه-شنگول-شاد-ثابت-کاتب-جالب-آویزون-مختاری-پرهیزکاری-اصلم-آزادی-بخشش-لطف
پایدار بمانید
[پاسخ]
با عرض سلام جناب آقای پیری اولا لطف فرمودید ثانیا در یک مثنوی دینی که برگرفته از کلمات عربی است به کار بردن بعضی از کلمات فارسی اجتناب ناپذیر است وگرنه خود نیز بر این امر واقف بودم ولی باز هم از لطفتان متشکرم
[پاسخ]
خیلی زیبا و با معنی بود
[پاسخ]
درود بر شما دوست بزرگوار آقای دیر بازیان. جدا زیباست .نمی دانم چندمین کار شماست در هر صورت زیباست. ای کاش آن را به رسم الخط لکی تحریر می کردید ، هر چند ذره ای از زیبایی کار شما نمی کاهد اما چون اینگونه کارها می مانند و دیر پای هستند می توانست به اشاعه ی رسم الخط لکی کمک کند. در مور استفاده از واژؤه های غیر لکی ومعمول در محاورات امروزی هم به نظرم ناگزیر است چون اینگونه مثنوی ها که در آن از واژه های دینی و به تبع عربی استفاده می شود کار شاعر و سراینده مشکل می شود. امروز اکثر این واژه ها را لک زبانان اهل فن و خواص به کار می برند. به کار بردن واژه های لکی ناب و اصیل بر زیبایی کار می افزود و آنهم چندین برابر.
(مهدی زینی ) از الشتر.
[پاسخ]
جناب آقای زینی سلام از لطف حضرت عالی سپاسگزارم
[پاسخ]
سلام استاد
کاتب جبرییل و مامور عزاییل
روژ قیامت و صور اسرافیل
خوشم امد و در کل زیبا و اموزنده.
[پاسخ]
سلام استاد فرهیخته
بسیار عالی بود و غنی.بر خود لازم دیدم بحرمت دانش و علم و شخصیتت ازتون تشکر کنم .
[پاسخ]
بسییییار عالی.بود استاد
[پاسخ]
سلام استاد ارحمند
درود خدا بر شما عالی بود
[پاسخ]
استاد اجل سلام
خیلی دیر نوشتی اما بسیار عالی بود لذت بردم از یک مثنوی با این محتوا و کلمات اصیل لکی . دستت درد نکنه.
[پاسخ]
سلام دوست عزیز
شعر شما نشون میده که ما ادما قبل از رفتن و مردن یکبارم که شده به حساب و کتاب خودموم برسیم . خیلی معنا دار است . افرین بر تو.
[پاسخ]
سلام استاد دانشجوی شما بودم چن سال پیش
اهل پلدختر . درود مثنوی لکی شما رو خوندم خیلی جالب بود و سپاس و درود بر شما فرزانگان دیار لک.
[پاسخ]
استاد عزیز
دستتون درد نکنه واقعا گل کاشتی .خوش بحالتون
[پاسخ]
سلام بر مربی سابق والیبال کوهدشت و استاد عزیزم بسیار خوشحال شدم و بتون افتخار میکنیم در هر کجا که باشم . خدا نگهدارتون
[پاسخ]
از این که آقای دیربازیان یک استاد دانشگاه موفق است شکی نیست اما نمی شود به این خاطر ایشان را در حوزه ادبیات استاد خطاب کرد. این شعر از لحاظ تکنیک شعر و ساختار شعری پایین تر از حد متوسط است و بهتراست نام نظم بران نهاد تا شعر چرا که اصول اولیه شعر رو رعایت نکرده.
درکل باید گفت نظم خوبی است اما فکر کنم دوستان عزیز بدون اطلاع از فن شعر تحت تاثیر محتوای آن قرار گرفته اند.
[پاسخ]
اقای شعر دوست چه نظم چه شعر هر چه شما اسمش بذاری جالب عالی و با مفهوم است.و دلنشین و روان . تو نظر خوتتو بده و با بقیه کار نداشته باش.
[پاسخ]
سلام . آقای شعر دوست . پیامت در میرملاس دریافت شد. ازینکه فرمودید در دانشگاه استاد موفقی هستم متشکرم و از اینکه فرمودید در عرصه شعر و ادبیات استاد خوبی نیست . خدا شاهد هست در عرصه شعر و ادبیان نه تنها استاد بلکه شاگرد خوبی هم نیستم و هیچ وقت این ادعا رو نکردم و نخواهم کرد. و حالا اگه کاربر عزیری این لقبو به من نسبت میده بر میگرده به همون دانشگاه و رشته خودم و یا ابراز لطفی کردند. اینو گفتم که خیال شما هم راحت باشه.
گر طالب وصلتی مزن دم ز منم منم منم
خود شکن ای که ساختی از منم منم صنم
میروم سوی عدم هر قدم، عدم منم
گر ز من منم رهم لا بر خط عدم زنم.
[پاسخ]
سلام استاد بسیار زیبا سرودی
[پاسخ]
افرین بر اقای دوستمحمدی مد یرمحترم سایت کشکانبخاط درج اثر ارزشمند استاد دیربازیانو شاید مردم این دیار استاد و بخاطر تدریس عالیش بیشتر میشناسن تا در سرودن شعر ولی کار زیبایی کردید استاد جان. دوست داریم و سلام
[پاسخ]
سلام استاد عزیزم شعرتم هم کلاس درس بود منتها نه کلا س انگلیسی کلاس اخلاق و بیداری.کلاس در خود اندیشیدن و حساب و کتاب. چهار سال افتخار شاگردی شما رو داشتم رفتار و اخلاق و شخصیتت و حتی خشنونت به موقع شما همش درس بود ولی برای گوش وهوش گیرا . بازم متشکر استاد. شاگرد ابدی شما
[پاسخ]
باسلام خدمت خوانندگان عزیز کشکان
بسیار زیبا جذاب و آموزنده بود استاد،استفاده بردیم ،اجر شما باخدا.
موفق و سربلند باشید.
[پاسخ]
اسفند با عرض سلام و ادب. از ابراز محبت شما ممنونم. موید باشید.
[پاسخ]
استاد سلام
بینهایت کیف کردم . درست مثل کلاس تدریس، رسا،شیواو اموزنده . کاش منم مثل شما استاد عزیز بتوانم مطالبم را بگونه ی بیان کنم ک همه بفهمن. از راهی دور دست بوس شما هستم.
[پاسخ]
سلام استاد.بسیار خوشحال خرسند شدم.چهار سال در محضر حضرتعالی بودم و الان ترمهای اخر پزشکی رو دارم تمام میکنم. همیشه برام الگو بودی و هستی و خواهی بودو هر کجا که باشم هر چند دور ارادت همچنان باقی است. واز بیان شیوایت از شعر محشر لذت بردم . یادت همیشگی.
[پاسخ]
استاد ارجمند و عزیزم
در پاسخی که به اقای شعر دوست دادید برایم راستی و درستی و مردانگی جنابعال بیشتر اثبات شد. شما میتونستیید در این فضای مجازی موضعگیری کنید و از حقانیت خودت دفاع کنیدولی جواب شم درست مثل شخصیت خودتان و شعرتون متین و اخلاقی بود. منم نظرم اینه که قبل از اینکه استاد باشی انسان خوبی هستی و همین کافی است . خدا نگهدار استاد عزیزم
[پاسخ]
افررررررین بر انصاف. حرفت شیرینه منم استاد دیربازیان تحسین میکنم .
[پاسخ]
انک اندک جمع مستان میرسد
اندک اندک گل….میرسد
استاد دیربازیان دستتون درد نکنه چندین بار خوندم جالب . دوستون دااااریم
[پاسخ]
استاد سلام. و خوانندگان عزیز به این بیت استادتوجه کنید. که فرموند در محشر:
زمین گیر بینه کَس دارَل بیکَس
نَ جوهر نَ تیخ جوی زَنگی مَس
نَ تِلیفون داین روژَل دونیایه
هَر کاری بِکِکی نوات گیریایه
بسیار جالب و زیبا و شیواو غنای ادبی و معنوی موج میزند. دست مریزاد . بازم بنویس
[پاسخ]
سلام اسناد خوبم زیبا و جذاب سرودی . خسته نباشی
[پاسخ]
استاد باریکلا.عالی بود واقعا.ن تنها من بلکه کل اعضای خانوادم ک شعرو واسشون خوندم بهتون احسنت و باریکلا گفتن.موفق باشید
[پاسخ]
بر خود وظیفه دانستم در این شب قدر برای استاد عزیزم در کنار بقیه عزیزانم دعای خیر کنم و عاقبت بخیری و سلامتی و تندرستی را از خدای بزگ برایت خواهانم استاد دیربازیان . و اگه پیام رو خوندی بجای تشکر برایم دعا کن. اراتمند شما وظیفه
[پاسخ]
وظیفه ضمن عرض سلام و ارادت و تشکر هر چند خودم محتاج به دعای دوستان هستم ولی چشم.
[پاسخ]
وظیفه ضمن عرض سلام و ادب و تشکر از جنابعالی. هرچند خودم محتاج به دعای دوستان عزیزی مثل شما هستم ولی چشم.
[پاسخ]
با سلام خدمت استاد دیربازیان عزیز.
زبان لکی زبانی اصیل است که در این سالها مورد کم توجهی قرارگرفته است. خیلی از ماها با فرزندانمان از همان ابتدا فارسی حرف میزنیم، غافل از اینکه چه نعمت عظیمی راداریم از کودکانمان سلب میکنیم. کودک متولد میشود و کمکم با کلمات وارد این جهان میشود زبان او جهان او را میسازد. زبان لکی گذشتهی عظیم و باستانی دارد با عواطف و ویژگیهای خاص خودش. زبان لکی خیلی وقتها در حالت عادی و روزمره هم به شعر تنه میزند، هم زبان رزم است هم بزم. هم با آن میشود به مویههای دورودراز نزدیک شد هم سرخوشیها و شادیهای نزدیک را در آن یافت. در اهمیت زبان لکی هرچه بگویم کم گفتهام. به طورکلی زبان جهان ما را میسازد. هایدگر بزرگترین فیلسوف قرن بیستم میگوید “زبان خانهی هستی است” ویتگنشتاین یکی دیگر از فلاسفهی مهم قرن بیستم مرزهای زبان هرکسی را مرزهای جهان آن شخص میداند. تقریباً تمام فلاسفهی معاصر در اهمیت ” زبان” نوشتهاند و بخش وسیعی از تئوریهایشان را به آن اختصاص دادهاند. بهراستی زبان تنها پناه گاه انسان است. ما متولد میشویم و با زبان وارد جهان میشویم. از طریق زبان آداب، رسوم و بهطورکلی فرهنگ را میآموزیم. ما همهی این سالها با پشت کردن به زبان مادری خودمان فرزندانمان را در وضعیتی دیگر قرار دادهایم. ما با کودکانمان به زبانی غریبه حرف میزنیم و از این طریق آنها را در غربتی ابدی رها میکنیم. کودک اگر سالهای اولیهی عمرش را با زبان بومیاش سر کند سالها بعد یعنی با شروع مدرسه میتواند فارسی یا هر زبان دیگری را هم یاد بگیرد؛ اما اهمیت زبان بومی بهمراتب برای یک کودک از همهی زبانهای دیگر مهمتر است. این مقدمه برای این نوشته شد تا گفته باشم چقدر این زبان برایم اهمیت دارد و مهم است.
اینکه شما زبان لکی را پاس میدارید و در جهان آن تلاش برای آفرینش شعر دارید بسیار ستودنی است و جای دستمریزاد و خسته نباشید دارد. من میدانم که نوشتن به زبان لکی درحالیکه ساده به نظر میرسد چقدر سخت و دشوار است. زبان لکی به دلیل اینکه بیشتر به شفاهی بودن گرایش دارد، متن مکتوب بسیار کم دارد و اینیکی از سختیهای راه است.
اما پشتوانهی عظیمی از فرهنگ و سنت را میشود در این زبان تنفس کرد که به چند نمونه از آنها شاره میکنم. تکبیتهای لکی (شاید بشود آنها را با شاهکارهای ادبیات جهان مقایسه کرد) همهچیز یک اثر کامل رادارند. مثل تکبیتهای سبک هندی پر از شگردهای ادبی فوقالعاده است. مور یا هوره و پیوند آن با تکبیتها میتواند پشتوانهی دیگری برای نویسندگان این زبان و چراغ راه باشد. مور اجرای زبان است زبانی که قطعهقطعه شده از هم بازشده و دوباره درهمتنیده شده، در آن معنای سرراست متوقفشده و همهچیز به سمت القاء حس به مخاطب گرایش دارد؛ و ازاینرو رویکردهای معاصر به زبان را میتواند در این “مورها” کشف کرد و با خوانشی دقیق آنها را به زمان حال کشاند تا نوشتهای عمیقتر خلق شود.
در کنار تکبیتها و مور و هوره، ما داستانها (پاچا) ی بسیاری هم در زبان لکی داریم که میشود با شناخت شیوهی روایت و عناصر ساختاری آنها، شکلهای تازهای از نوشتن را پیش کشید و خلق کرد.
و در کل بامطالعه و دقت بر زبان گفتار شوخ لکی میتوان شیوههای تازهای را کشف کرد و شگردهایی را آموخت. شگردهایی که به ادبیت متن کمک میکنند.
حرف نهایی بنده این است که ما برای اینکه بتوانیم در زبان لکی به یک شعر واقعی دست پیدا کنیم. باید نیما یوشیج را بفهمیم. باید درک کنیم که نیما با شعر کلاسیک چهکاری کرد. نیما چطور متأثر از رمبو و مالارمه و بودلر (با اندک فرانسهای که میدانست و به کمک دوستانش) انقلاب کوپرنیکی در فرهنگ و ادبیات فارسی ایجاد کرد. شعر فارسی را روی دوپایش نشاند و عینیتگرایی را مقابل ذهنگرایی انتزاعی نشاند.
ما برای اینکه بتوانیم به شعری واقعی و دقیق در زبان لکی دست پیدا کنیم، به نظرم در ابتدا باید نسبت به وزن و قافیه و بحر عروضی تردید کنیم. چراکه خیلی وقتها فقط وزن و قافیه است که دارد عمل میکند و محتوا بسیار ضعیف و پیشپاافتاده و ساده است.
آیا فقط به آن چیزی که موزون و وزن و قافیهدار باشد باید گفت شعر؟ توانا بود هرکه دانا بود/ز دانش دل پیر برنا بود، آیا این شعر است؟ آیا فقط به خاطر اینکه موسیقی و وزن دارد بهعنوان اثر ادبی شناخته میشود؟
درنهایت بعد از خسته نباشید و تشکر بابت تلاشهای استاد دیربازیان عزیز برای خلق شعر لکی میتوان به ایشان این پیشنهاد را کرد که بادانشی که نسبت به زبان دارد و مطالعهی راه و رفتار نیما و ازیکطرف نگاه و مطالعهی ادبیات گذشتهی لکی که در بالا به آن اشاره شد (تکبیتها/مور/پاچا) و از طرف دیگر مسیری که بعد از نیما در شعر فارسی ایجاد شد، تلاشهایش را جدیتر پی بگیرد تا در آینده ما شاهد آثار ماندگاری از این عزیز باشیم. باشد که چراغ شعر لکی تا همیشه به دست عزیزانی چون شما روشن بماند.
[پاسخ]
سلام بر استاد مومنی از لطف حضرتعالی سپاسگزارم . در ضمن از زاویه دید حنابعالی که حکایت از اطلاعات گسترده ی در حوزه ادبیات و شعر است و برایم ارزشمند میباشد میشود فهمید که تمام اقوام با هر زبانی با توجه به پیشنه خود باید زبان مادریشان را زنده نگه دارند چون در واقع بیرق شناسای و هویت ان قوم است. بسیار زیبا فرمودید و پیشنهاد شما میتواند راهگشا باشد. ممنون و سپاسگزارم جناب مومنی
[پاسخ]
سلام بر استاد مومنی از لطف حضرتعالی سپاسگزارم . در ضمن از زاویه دید حنابعالی که حکایت از اطلاعات گسترده ی در حوزه ادبیات و شعر است و برایم ارزشمند میباشد میشود فهمید که تمام اقوام با هر زبانی با توجه به پیشنه خود باید زبان مادریشان را زنده نگه دارند چون در واقع بیرق شناسای و هویت ان قوم است. بسیار زیبا فرمودید و پیشنهاد شما میتواند راهگشا باشد. ممنون و سپاسگزارم جناب مومنی
[پاسخ]
سلام اقای دیربازیان بسیار جالب بود.احسنت
[پاسخ]
همکار دانشگاهی در چهارشنبه ۱۷ تیر , ۱۳۹۴ گفته :
استاد عزیز اقای دیربازیان ، سلام
همانطوریکه اقای مومنی عزیز بیان کردن زبان لکی پشتونه نوشتاری زیادی ندارد بجز مور و پاچ و یا خاطرات رزمی . همه باید تلاش کنیم که با نوشتن اثار لکی این زبان را زنده نگه داریم تا در این برهه زمانی دستخوش فراموشی نشود . و از حضرتعالی وسایر دوستانی مانند استاد کرم دوستی،ازادبخت و …. در این راستا قلم میزنید تشکر می کنیم. هر چن یا بنده بی اطلاع هستم و یا این مثنوی کار اول شما بوده ولی خیلی قشنگ بود و با محتوا و روان. هر چند خوندن اشعاز لکی نیاز به تمرین دارد و برا همه روان نیست ولی باز هم ممنون و متشکریم استاد عزیز و دمت گرم
[پاسخ]
باسلام،چه نیکوست اگر سروده های شعری همراه با شور و شعور و در جهت تقویت باورهای اعتقادی و اخلاقی و انقلابی سروده شود.بسیار زیبا و دلنشین بود.موفق باشید انشاءالله
[پاسخ]
ستاد عزیزم
همیشه نامت و تدریست در زبان انگلیسی ورد زبان و در اذهان عموم بود و حالا شعرتون قافیه را کامل بودی و کاملتر کرد. در حقیقت گل بودی و به سبزه هم اراسته شدی. در پناه خدای عز و جل
[پاسخ]
جناب دیربازیان و استاد ارجمند
هم سلام و هم خسته نباشدی و هم تشکر بخاطر شعر قشنگتون .
[پاسخ]
استاد عزیز بسیار جالب بود و جذاب گل کاشتی واقعا
[پاسخ]
سلام بر استاد ارجمندم
خیلی جذاب و دوست داشنی هستی درست مثل شعرت به زبان شیرین لکی
[پاسخ]
سلام استاد
خدا کنه ک همینطوری ک پیش مردم خوش نام و عزیزی همیشه عزت بتون بده و سربلند باشید و از مدیر محترم سایت اقای دوستمحمدی بخاطر درج ای شعر قشنگ و بامحتوی تشکر میکنم
[پاسخ]
جناب اقای دیربازیان خیلی شیوا. رسا و درقالب سادگی حذابو با مفهوم و عبرت اموز بود .
[پاسخ]
مخاطب گرامی؛
با سلام؛ شما با یک شماره ۴ کامنت برای این مطلب درج کرده اید. به همین دلیل یکی قابل نمایش خواهد بود.
[پاسخ]
باسلام و خسته نباشی خدمت جناب دیربازیان . واقعا دست مریزا .انشالله که هیشه خوش وخرم باشی . هرکسی این شعر را خوب بخواند تقریبا به نظرمن به یا د آخرت می افتی . انشالله شعرهایت ادامه داشته باشند
[پاسخ]
استاد واقعا فهمیدم نه تنها شما در درس دادن نمونه اید بلکه در شعر و شاعری هم نمونه اید واقعا برای من افتخار است که شاگرد شما هستم
[پاسخ]