حق شهر«زیباسازی کوهدشت»/ قابل توجه شهردار و شورای شهر کوهدشت

محیط زیبا، فضایی است که فرد در آن هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی احساس آرامش و راحتی نماید. این زیبایی به عوامل و عناصری مثل کیفیت طراحی شهری، کیفیت مصالح به کار رفته در نماها، رنگ، فرم، معماری نور، روشنایی در شب، ضوابط معماری نما، افق دید و کیفیت و کمیت […]

ed

محیط زیبا، فضایی است که فرد در آن هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی احساس آرامش و راحتی نماید. این زیبایی به عوامل و عناصری مثل کیفیت طراحی شهری، کیفیت مصالح به کار رفته در نماها، رنگ، فرم، معماری نور، روشنایی در شب، ضوابط معماری نما، افق دید و کیفیت و کمیت فضای سبز، المان‌ها و مونومان‌ها و همچنین تناسب احجام با محیط، پاکیزگی شهر، کیفیت تاسیسات زیربنایی شهر، کیفیت و کمیت تبلیغات شهری … بستگی دارد.

گاهی وقت ها حفظ هویت سیمای بصری در زیر پوشش عملکردها و پاسخ به نیاز روزمره‌ی شهروندان به فراموشی سپرده می‌شود. اما با همه‌ی اینها، شهر یک اثر هنری بزرگ است که آفرینندگانی به وسعت خود و به تعداد جمعیتش دارد. شاید بتوان گفت که هدف غایی یک شهر، ایجاد محیطی خلاق و پرورنده برای مردمی است که در آن زندگی می‌کنند. چنین محیطی با گوناگونی بسیار، آزادی انتخاب به افراد داده و زمینه‌ی خلاقیت را فراهم می‌آورد.

نهضت زیباسازی شهری از قرن ۱۹ هم در جهان  شروع شده و بعد از سال های  انقلاب، جنگ و دفاع مقدس در ایران هم بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به طور مثال شهرداری تهران  به همین نام _سازمان زیباسازی _بخش ثابت و پر کاری با بودجه های کلان  دارد. هر ساله مبلمان شهری، مجسمه ها، آب نماها، نقاشی های دیواری، نقش برجسته و کاشی شکسته و نور پردازی های فراوانی در شهر تهران و دیگر شهرهای بزرگ مثل تبریز و اصفهان ساخته می شود. حتی همین خرم آباد خودمان هم هر ساله دستی به سر روی شهر می کشد و در زیبایی آن می کوشد. امروزه ارتقاءکیفیت فضای شهری، تقاضای جامع شهری شهروندان شده و زیباسازی که شاید در روزهای اول در انتهای صف اقدامات مدیریت شهری قرار داشت، به ابتدای لیست وظایف تغییر مکان داده است. اما تا جایی که من اطلاع دارم در شهر کوهدشت از این خبر ها نیست. چرا که اگر خبری بود بازتاب آن را ما در فضای شهر می دیدیم. کوهدشت شهر کوچکی است، یک خیابان اصلی  و مهم دارد و چند خیابان فرعی تقریبن خلوت. اما چرا این شهر کوچک که کمتر از یک ماه با یک تیم کوچک و مدیریتی ساده می تواند به زیباترین شکل طراحی شود، این قدر زشت و خسته و غمگین و تاریک و پر از اغتشاشات بصری است؟ مگر شهردار محترم نمی داند بخشی از کارش همین زیباسازی است. مگر تاثیرات اجتماعی فرهنگی آن را نمی داند؟ آیا شهردار محترم مشاورانی را در کنارش دارد که درباب زیباسازی به شکل تخصصی یاری اش دهند. همه ی المان های موجود در شهر کوهدشت را می توان خلاصه کرد به چند مجسمه در میدان های اصلی شهر که بیشترشان از مد افتاده و زشت و زمخت هستند، به اضافه ی چند نقاشی دیواری کهنه از دار و درخت و… این عناصر مثلن “زیبا” نه با معیارهای امروز از زیبایی همخوان هستند نه کمکی به  فضای شهر می کنند. اتفاقن اگر قرار است کاری صورت ببندد اول باید شهر را از این اغتشاشات بصری خالی و پاک کرد. متاسفانه تا اسم زیباسازی می آید دوستان شهرداری فکر می کنند پس باید نقاشی کشیده شود و آن  نقاشی هم  به نیرویی بازاری غیر متخصص سپرده می شود که فقط می خواهد کار را چند متر بلند تر بکشد برای اینکه به پول بیشتری برسد و البته مهم نیست چه می کشد و چگونه می کشد و در کدام مکان دارد کارش را انجام می دهد. هیچ وقت یادم نمی رود که چند سال پیش شهرداری به یک مجسمه ساز بومی سپرده بود چند تا مجسمه و المان در سطح شهر بسازد(هنوز هم بعضی هاش موجود است) آقای مثلن هنرمند ما به شکل غیر حرفه ای و اعصاب خوردکنی شهر را پر کرده بود از حیواناتی مثل خرگوش و عقاب و سنجاب و…  در بلوار اصلی مرکز شهر هم یک دروازه  ی بی ربط درست کرده بود که  از زور زشتی من  حتی خجالت می کشیدم از کنارش رد شوم. یادم هست تا مدت ها دوستانم که عید برای دیدن “میرملاس” به شهرمان آمده بودند با تیکه و کنایه احوال آن ها را از من می پرسیدند. وقتی می گوئیم زیباسازی شود، این به آن معنا نیست که شهر را پر از عناصر و مجسمه های زشت و زمخت و نقاشی درخت و جنگل کنیم. شاید فقط لازم باشد یک رنگ ساده، تخت و تک رنگ به دیوار بزنیم یا حجم ساده ای را در آن جا قرار دهیم. این ها همه بستگی به شناخت طراح از فضا و طراحی شهری و البته فرهنگ کهن آن دیار دارد. باز حرفم را تکرار می کنم، کوهدشت شهر کوچکی است و با یک تمهید ساده می توان آن را از یک شهر خسته و غمگین و پر از دعوا و داد و بی داد، به یک شهر شاد و سرزنده و آرام تبدیل کرد. فقط باید وجدان کاری وجود داشته باشد و در کنارش متخصص و البته اتاق فکری که ساختار کلی طرح را_زیباسازی شهر کوهدشت- برنامه ریزی کند. چند سال است که شهرداری های مناطق مختلف برای تعطیلات نوروز مسابقات و فراخوان های نقاشی، مجسمه سازی، یا به طور کلی المان های شهری  با موضوع نوروز برگزار می کند و هنرمند های مختلف طرح هایی را به اجرا می رسانند و در فضای شهر قرار می دهند. چرا کوهدشت ما این کار را انجام نمی دهد؟ اشکال کار کجاست؟ طرح که جواب های مثبتی در کل شهر های ایران پس داده است. مگر یک همایش ساده منطقه ای چقدر هزینه می خواهد. شهرداری کوهدشت می تواند با رایزنی با سازمان زیباسازی و شهرداری های استان و مرکز، این همایش را برگزار کند. تا شاید شهر کوچک ما هم لباسی تازه به تن کند. شاید حال و هوایش عوض شود. و از این رو حال و هوای مردم اش هم. کوهدشت چند پارک دارد که سال های دور مرکز شب نشینی خانواده ها بود، چه از آن پارک ها مانده حالا؟ پارک هایی که تبدیل شده اند به تاریکخانه هایی پر از ترس و اضطراب. پارک هایی که دیگر مکان های امن سال های قبل نیستند. پارک های که دیگر پارک نیستند، متروکه و خرابه شده اند. یک نور پردازی ساده و پیش پا افتاده می تواند زندگی را به آن ها برگرداند. چرا این اتفاق نمی افتد. احتمالن اگر دوستان شهرداریچی بخواهند جوابی به این سوال بدهند خواهند گفت، آخ آنقدر مشکلات داریم که این حرف ها شوخی و خنده دار است. مدت ها رئیس نداشته ایم. یا مدام مدیریت عوض شده و دعواهای سیاسی نمی گذارند به این چیزها فکر کنیم. یا در بهترین شکل می گویند درگیر مسائل مهمتر شهری هستیم. اما کدام مساله از این مهمتر است؟ زیباسازی می تواند مهمترین پروژه ی شهرداری باشد. زیباسازی ویترین فعالیت های شهرداری است. زیباسازی یعنی اینکه “مردم”/”شهروندان”، مهم هستند. یعنی شهر مهم است. یعنی ما مهم هستیم.

سیمای شهر نه تنها در روح روان انسان بلکه در ساختار اقتصادی روابط و مناسبات اجتماعی وضعیت بهداشت و سلامت جسم و کیفیت و بهرمندی از زندگی تاثیر فراوانی دارد. اگر می خواهیم کمکی به سطح فرهنگی اجتماعی شهر کوهدشت کنیم باید از زیباسازی شروع کنیم. زیباسازی می تواند خشونت را کم کند، می تواند اضطراب را کاهش دهد. شهروندان را مهربان تر کند. اعتیاد را کمتر کند. حس نوع دوستی و دلسوزی و درک دیگری را ایجاد نماید. زیباسازی حتی می تواند از کوچ شهروندان کوهدشتی به شهرهای بزرگ تر جلوگیری کند. می تواند شهروندان را نسبت به شهر خود دلسوز تر کند. با شخصیت دادن به فضا ها و معابر شهری  و به طور کلی زیباسازی، به “شهروندان” شخصیت می دهیم. به آن ها گوش زد می کنیم که شما “حقی” برگردن شهر دارید. حق شهر.

 

٭دانشجوی دکتری پژوهش هنر