تب تند شبکه‌هاي اجتماعي براي روسري 3000 ساله / روز ” گُلوَنی”

تب شبکه‌هاي اجتماعي گاهي خيلي تند مي‌شود. گاهي با سوژه کردن ليونل مسي و هاشم بيک زاده، گاهي با ساختن کمپين دعوت از بازيکن ذخيره تيم شهرداري ياسوج (که به شکلي عجيب به درون زمين پريد و مانع گل خوردن تيمش شد)به تيم ملي براي جام جهاني 2014. گاهي هم با آن خواننده مجالس عروسي در شهرستان سبزوار (که با تيپ خاص و حالات بامزه اش سوژه خوبي براي کاربران شبکه‌هاي اجتماعي جور کرده). اما لابلاي اين سوژه‌هايي که بيشتر دستمايه طنز و تمسخر مي‌شوند، مي‌شود سوژه‌هايي فرهنگي هم پيدا کرد. سوژه‌هايي که يک دغدغه فرهنگي را نشانه گرفته اند و توانسته اند يک موج از همراهي کاربران شبکه‌هاي اجتماعي را با خود همراه کنند.
به گزارش مهر،اين چند روزه لابلاي پست‌هاي کاربران شبکه‌هاي اجتماعي، حرکتي خودجوش و مردمي براي احياي پوشش و سنت‌هاي افتخارآميز محلي به راه افتاده است. انبوه عکس‌ها، پوسترها و گرايش روزافزون به بازنمايي زيبايي‌هاي سرزمين مادري در قالب پوشش اقوام، اتفاقي است که شبکه‌هاي اجتماعي به خود ديده اند. لُرها که در اين حرکت پيشتاز بوده‌اند. آنها سعي کرده اند کارشان را رسمي تر هم کنند و با انتخاب روز ويژه اي در ارديبهشت ماه امسال به نام «روز گُلوَني» سعي در ترويج پوشش لري و تقويت اين فرهنگ پرپيشينه دارند.
روزي به نام گلوني
26 ارديبهشت ماه، به همت جمعي از دختران خرم آبادي، به عنوان روز سربند لُري يعني « گُلوَني» نامگذاري شده است تا زنان و مردان لر با استفاده از اين پوشش که هم براي زنان و هم براي مردان کاربرد ويژه داشته و دارد، مراسمي نمادين و همايشي برگزار کنند. ضمن اين که قرار است هر سال در بهار و تا 26 ارديبهشت، دختران لر با به‌سر کردن روسري لري، اين پوشش اصيل و زيبا را را به ديگران معرفي کنند. گُلوَني، سربندي باستاني است که زنان لرستاني به‌شکل خاصي به‌سر مي‌کنند و بخشي از پوشش زيباي زنان و مردان لر است. نسل جديد، از نوع کوچک آن به‌عنوان روسري استفاده مي‌کند. اين روسري با طرح زيباي سنتي بين ديگر دختران ايراني هم طرفدار زيادي دارد و يکي از سوغات‌هاي لرستان است. در روز 26 ارديبهشت هم برنامه‌ي ويژه‌اي در خرم‌آباد برگزار مي‌شود که اطلاع‌رساني خواهد شد. بسياري از دختران لر اعم از معلمان، استادان، روزنامه‌نگاران، دانشجويان و فعالان فرهنگي جزو حاميان اين حرکت هستند.

يک روسري به قدمت تاريخ
سرپرست گروه کاوش در لرستان که به تازگي کاوش پرسروصدا و حساس قلعه گوري در منطقه سيمره لرستان را به پايان رسانده است، درباره پيشينه گلوني مي‌گويد: آنچه که مشخص است ريشه سربند آن هم سربند لُري بر اساس بيان مورخاني چون هرودت به دوره هخامنشيان و دوره ماد برمي‌گردد.«عطا حسن پور» با اشاره به اين که بر اساس شواهد و نوشته‌هاي تاريخي، سربند از اجزاي لباس‌هاي ايراني همه ايرانيان، وابسته به آن و جدايي ناپذير است مي‌گويد:«دياکونوف روسي در کتاب تاريخ ماد، پوشش ايراني را توصيف مي‌کند و سربند را در مورد زن و مرد ايراني، هر دو به کار مي‌برد. وجود دستاري به دور سر در نقش برجسته‌هاي تاريخي تاييد مي‌شود. در دوران ميلادي و حتي پيش از مادها هم زنان و هم مردان دستار يا همان سربند بر سر دارند.» سرپرست گروه کاوش در لرستان ادامه مي‌دهد: در سالنامه‌هاي آشوريان نيز مي‌بينيم که اين دستار هم بر سر زنان و هم بر سر مردان وجود دارد و در توصيف اقوام زاگرس، آشوريان، عيلامي‌ها و مادها از اين سربند ياد مي‌شود و در ميان نقش برجسته‌هاي به جامانده اين سربند به وضوح ديده مي‌شود. حسن پور با بيان اينکه در منطق باباجيلان در غرب شهرستان دلفان، استان لرستان کاوش‌هاي ويژه اي را انجام داده است و به زودي مقالات علمي و تصاوير مرتبط با آن در مجامع بين‌المللي منتشر خواهد شد، مي‌افزايد: در اين خصوص شخصاً مستنداتي را در حفاري گورستان عصر آهن (سه هزار ساله) باباجيلان در غرب شهرستان دلفان، دامنه کوه سرکشتي، در گور شماره دو، به دست آوردم. او اشاره مي‌کند: در گور شماره دو در اين گورستان، انگشتر مفرغي به دست آمد که به جاي نگين آن، نقش‌کنده اي وجود داشت. اين نقش‌کنده، نقش يک انسان با دو بال است که از دل خورشيد بيرون مي‌آيد. اين نماد را در فرهنگ پيش از تاريخ، با عنوان فروَهر يا همان انسان خداي‌گونه مي‌شناسيم.اين نماد شکلي روحاني دارد و لباس بر تن دارد. با نمادشناسي انجام شده روي اندام اين نقش، کفش مادي، شلوار مادي و باشلوق مادي يعني سربندي که مانند کلاه دور سر قرار مي‌گيرد مشخص شده‌اند. اين سربند همچون مقنعه‌هاي امروزي گوش،گردن و سينه را مي‌پوشاند. آن طور که حسن پور توضيح مي‌دهد، روي اين باشلوق مادي، کلاهي قرار دارد و دور کلاه دستاري شبيه گلوني‌هاي امروزي قرار گرفته است. اين نماد يکي از قديمي‌ترين نمادها در لرستان به شمار مي‌آيد و در مجموع مرد را با جنبه الوهيت او و دستاري به سر آن هم شبيه گلوني نشان مي‌دهد. او با اشاره به اينکه به غير از اين نمونه چندين نمونه مفرغ‌هاي ديگر در لرستان به دست آمده است که تصاوير مرد و همچنين زن را با سربند و دستار نشان مي‌دهد، اضافه مي‌کند: بيشتر مورخان درتوصيف هايشان از پوشش اقوام ايراني به اين دستار يا همان سربند اشاره واضح و مشخص داشته‌اند.
گلوني، پديده مي‌شود؟
حالا اهالي لرستان و لرهاي مقيم تهران حسابي دست به کار شده اند تا قبل از 26 ارديبهشت و روزي که به نام سربند تاريخي و سنتي شان نامگذاري کرده اند، گلوني را بيشتر به مردم بشناسانند. بايد ديد آيا برپايي نمايشگاه عرضه گلوني در شهرکتاب بريانک و موجي که در شبکه‌هاي اجتماعي براي معرفي و تبليغ اين سربند و روسري تاريخي به راه افتاده، مي‌تواند گلوني را به عنوان يک پديده فرهنگي در ميان شبکه‌هاي اجتماعي معرفي کند؟