اصلاحطلبان و گمشدهای به نام نظم تشکیلاتی!/ رضا بهرامي
اصلاحطلبان و گمشدهای به نام نظم تشکیلاتی! رضا بهرامي/ يافته: حدود 3 سال مانده به برگزاری انتخابات مجلس دهم باقي است كه زمزمههایی در مورد دورخیز نیروهای اصلاحطلب برای تسخیر صندلیهای بهارستان شنیده میشود. قبل از پرداختن به آینده اما، تحولخواهان باید با نگاهی به گذشته، زمینهي حضوری عاقلانه و منطقی را در انتخابات […]
اصلاحطلبان و گمشدهای به نام نظم تشکیلاتی!
رضا بهرامي/ يافته: حدود 3 سال مانده به برگزاری انتخابات مجلس دهم باقي است كه زمزمههایی در مورد دورخیز نیروهای اصلاحطلب برای تسخیر صندلیهای بهارستان شنیده میشود.
قبل از پرداختن به آینده اما، تحولخواهان باید با نگاهی به گذشته، زمینهي حضوری عاقلانه و منطقی را در انتخابات آینده مجلس فراهم کنند.
نزدیکترین رویدادی که اصلاحطلبان باید توجه ویژهای به آن داشته باشند، داستان رایگیری برای انتخاب شهردار تهران در شهریورماه است. پس از ابقای "محمدباقر قالیباف" در شهرداری تهران، نیروهای تحولخواه هنوز از شوک اتفاقات دومین جلسه شورای شهر چهارم خارج نشدهاند. جلسهای که علیرغم پیشبینیها، نامزد اصولگرای شهرداری تهران را راهی ساختمان بهشت نمود و محسن هاشمی را که برای گرفتن کلید کلانشهر تهران آماده میشد با شکستی آموزنده مواجه ساخت.
با تورق تاریخ احزاب در دنیا، مشاهده میشود که در دمکراسیهای جاافتاده، نظم تشکیلاتی به عنوان یکی از مهمترین ارکان حیات احزاب تعریف میشود. سرپیچی از تصمیمات حزبی به ندرت دیده میشود و خاطیان اغلب از حزب اخراج شده و اعتبار سیاسی خود را از دست میدهند.
در ایران اما، اوضاع تا حدود زیادی متفاوت است. در این کشور، حزب به معنای واقعی کلمه وجود ندارد. معمولاً چندین دسته و گروه سیاسی چند ماه قبل از انتخابات فعال شده و بلافاصله بعد از آن فعالیتشان را متوقف میکنند. در ایران، در کنار ضعیف بودن فرهنگ تحزب و پایین بودن روحیهي کار جمعی و تشکیلاتی، دید منفی همراه با شک و تردید بسیاری از مسوولان نسبت به مقولهي تحزب را نیز نباید از قلم انداخت.
با نگاهی گذرا به تاریخ احزاب در ایران، مشاهده میشود که عدم پیروی از نظم تشکیلاتی، سابقهای طولانی دارد. از مهمترین این بینظمیها میتوان عدم حمایت مجمع روحانیون مبارز از دبیر کل خود (کروبی) در انتخابات ریاست جمهوری سال 84، پیوستن دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی (کرباسچی) به تیم انتخاباتی کروبی در انتخابات ریاست جمهوری سال 88 و عدم پایبندی اصولگرایان به نظم پیشنهادی زعمای خود در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 را نام برد.
با این حال، سرپیچی تشکیلاتی دو تن از اعضای شورای شهر چهارم از پدیدههای نادر در فضای سیاسی ایران است. در موارد قبلی عدم فرمانبری حزبی پدیدهای درونجناحی بوده است. این در حالی است که در جلسه 17 شهریور امسال شورای شهر تهران، دو تن از اصلاحطلبان به یک نامزد اصولگرا رای دادند. هر چند بسیاری "احمد دنیامالی" را از نیروهای نزدیک به محمدباقر قالیباف و "الهه راستگو" را یک اصلاحطلب نمیدانند اما ذکر این نکته ضروری است که این دو تن از لیست انتخاباتی اصلاحطلبان به شورای شهر راه یافتهاند. در کلانشهرهایی نظیر تهران که امکان شناخت تمامی نامزدها وجود ندارد، مردم بیشتر به لیستها رای میدهند تا افراد. همین مسأله باعث شده که بسیاری رای این دو نماینده به قالیباف را مصداق بارز خیانت در امانت تلقی کنند. اصلاحطلبان معتقدند اگر این دو نفر در لیست گروههای اصلاحطلب قرار نمیگرفتند قطعاً موفق به تصاحب کرسی در شورای شهر نمیشدند. در طرف مقابل اما از این حرکت به عنوان ترجیح منافع ملی بر مصالح گروهی یاد میشود.
مسأله دیگری که نباید به راحتی از آن گذشت، دید سادهانگارانه اصلاحطلبان در بستن لیستهای انتخاباتی است. حمایت از نامهایی که در گذشته عملکرد روشنی در دفاع از اصلاحات نداشتهاند از نقاط تاریک عملکرد اصلاحطلبان به خصوص در انتخابات شورای شهر چهارم است. عملی که علاوه بر زدن ضربهي بزرگی که در انتخابات شورای شهر امسال به اعتماد برخي مردم وارد کرد، در آینده نیز بسیاری از رایدهندگان اصلاحطلب را با تردید و بدبینی روبهرو خواهد ساخت.
فارغ از دردسرهای اصلاحطلبان در رایگیریهای این دورهي شورای شهر تهران، باید دید آیا بینظمیهای حزبی آن هم به این شکل عریان، باز هم تکرار خواهد شد یا خیر؟
آیا در آینده ميتوان شاهد تنظیم صحيح لیستهای انتخاباتی بود یا این که این بیدقتیهای هزینهساز ادامه خواهند یافت؟ برای پاسخ به این سوالات باید تا انتخابات مجلس دهم صبر پیشه كرد.
موضوع به جايي را مطرح كرده ايد.
اصلاح طلبان تار رسيدن به نظم تشكيلاتي خيلي فاصله دارند. زيرا در پرورش سياسي شان با اين رويه بار نيامده اند چون حزب به معناي واقعي نداشته ايم. در پنج سال گذشته، تعدادي از افرادي كه به ضرورت كار تشكيلاتي عميقا پي برده اند خيلي سعي كردند كه اصلاح طلبان لرستان را تشويق به كار تشكيلاتي كنند اما جز درصدي از آنها، بقيه تن به چنين كاري نميدهند. زيرا كار تشكيلاتي زحمت دارد و بايد پله پله مسير را طي كرد. اما افرادي كه ميخواهند بدون زحمت و با آسانسور با تكيه بر موج، مسير سياسي را طي كنند، كار تشكيلاتي را به صرفه نميدانند.
در انتخابات رياست جمهوري سال 88 يكي از آقايان اصلاح طلب در خرم آباد كه خود را روشنفكر ميداند و در نقد تشكيلات فرمودند احزاب به اندازه كدخداي تشكن كارايي ندارند. وقتي جناب روشنفكر! چنين مي انگارد واي به حال جناح چپ هايي كه اسمشان اصلاح طلب است.
[پاسخ]