قليان،اعتيادي پنهان در بين خانواده ها

به گزارش ايرنا اعتياد و سوء مصرف انواع مواد مخدر مشكل بزرگ بسياري از جوامع بشري است كه اين بيماري هزينه بسيار سنگيني را بر فرد، خانواده و دولت تحمل مي كند.
سوء مصرف مواد باعث كاهش عملكرد شغلي و تحصيلي، تصادفات، مسموميت، غيبت از كار، جنايت و دزدي مي شود.
در سالهاي گذشته مواد مخدر به دليل فقدان امكانات پزشكي در افراد مسن و ناتوان مورد استفاده قرار مي گرفت.
در حال حاضر اعتياد بزرگترين تهديد در مقابل رشد و توسعه اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و شكوفايي استعدادها و سرمايه هاي فكري و ظهور خلاقيت هاي انساني در قشر نوجوان و جوان است.
سوء مصرف مواد اكثراً با ساير حالات روانپزشكي مثل اختلالات شخصيت( اختلال شخصيت ضد اجتماعي)، اضطراب و افسردگي ديده مي شود.
پيشگيري از اعتياد در مقايسه با درمان و اقدامات بازتواني به مراتب آسانتر و كم هزينه تر است.
پژوهش در زمينه اعتياد تلاشي است جهاني كه بنا به توصيه سازمان هاي بين المللي به منظور شناخت علل و راهكارهاي مختلف توسط پژوهشگران، سياست گذاران و مردم هر جامعه بررسي، تهيه و تدوين و به مرحله اجرا در مي آيد.
دراين بين قليان پديده اي است كه در حال حاضر به يك معضل پنهان اجتماعي تبديل شده است از آن جهت چهره منفوري به خود نگرفته است كه اغلب آن را بي ضرر و غير قابل اعتياد مي دانند يا كم ضررتر از مصرف سيگار قلمداد مي كنند.
يك پزشك در اين باره گفت: آب موجود در قليان نه تنها خاصيت تصفيه كنندگي و محافظتي در مقابل دود ناشي از سوختن تنباكو را ندارد بلكه به دليل افزايش رطوبت باعث افزايش ميزان جذب ريوي آن نيز مي گردد.
دكتر مهدي مهزياري در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: مواد سمي قليان نه تنها كمتر از سيگار نيست بلكه بعضي مواد خطرناك از جمله قير يا دوده (سرطان زا)،مونواكسيد كربن(آلاينده) و نيكوتين(ايجاد كننده وابستگي) موجود در دوده آن از سيگار بيشتر است.
وي اظهار داشت: بامصرف قليان بيش از ۶۰۰ ماده سمي و مهلك وارد ريه فرد مصرف كننده و اطرافيان خواهد شد.
وي اضافه كرد: در صنعت تنباكو، مرغوبترين آن در اختيار كارخانه هاي سيگار سازي قرار مي گيرد و تفاله هاي تنباكو جهت قليان مورد استفاده قرار مي گيرد.
اين پزشك گفت: مقدار تنباكوي مصرفي در يك وعده قليان كشيدن معادل مصرف ۲۰ تا ۵۰ نخ سيگار است.
دكتر مهزياري افزود: به همين دليل با افزايش سطح نيكوتين خون،مصرف كننده به ظاهر تفنني براي رفع نياز خود به روش سهل تري كه همان سيگار است روي مي آورد.
به گفته وي مصرف تنباكو با ايجاد حالت مقاومت دارويي همراه است بدين معني كه فرد براي تجربه حالت سرخوشي مجبور است به تدريج ميزان مصرف اين ماده را افزايش دهد.
وي بيان كرد: افراد مصرف كننده اين ماده پس از مصرف آن افزايش ضربان قلب و فشار خون را تجربه مي كنند و پس از قطع مصرف اين ماده نيز علائم قطع مصرف آن مانند اشتياق به مصرف مجدد،بيقراري،اضطراب،اختلال در تمركز حواس،بيخوابي،افزايش اشتها و افزايش در ناآرامي هاي خواب را تجربه مي كنند.
وي همچنين اظهار كرد: مصارف طولاني مصرف نيكوتين منجر به بيماريهاي گوناگوني از جمله بيماريهاي قلبي و عروقي و سرطان ريه مي شود.
وي اضافه كرد: يكي از عواملي كه موجب تشديد عوارض جانبي مصرف تنباكو يا سيگار است، تعداد دفعاتي است كه فرد در يك روز اقدام به مصرف اين مواد مي نمايد ، بنابراين اعتياد در قليان كشي با روي آوردن به استعمال سيگار نمايان مي شود.
دكتر مهزياري گفت: در قليان، نامرغوب بودن تنباكو، درجه حرارت بالا، توليد گاز منو اكسيد كربن ناشي از سوختن ناقص ذغال آتشدان( احساس گيجي بعد از مصرف تنباكو كه افراد نشانه مرغوب بودن تنباكو مي دانند در واقع از گاز منو اكسيد كربن مي باشد)، مكش ها ريوي عميق و رطوبت حاصل از آب باعث بروز بيماري هاي ريوي، سرطان هاي مختلف از جمله سرطان لب، ريه ، معده و مثانه مي گردد.
وي اضافه كرد: تنباكوهاي تحت عناوين ميوه اي، عطري و اسانس دار نه تنها بي ضرر نيستند بلكه عوارضي به مراتب بيشتري نسبت به تنباكوي ساده دارند زيرا مواد آروماتيك ( تركيبات حلقه اي) موجود در آنها بر اثر حرارت زياد خاصيت سرطان زائي و سمي فوق العاده اي پيدا مي كنند.
اين پزشك عمومي گفت: مزه و طعم مناسب و سهولت مصرف اين گونه تنباكوها نسبت به تنباكوهاي معمولي باعث گرايش بيشتر نوجوانان و جوانان به مصرف و ايجاد وابستگي به آنها خواهد شد.
به گفته وي مصرف قليان در اماكن سربسته (مانند سفره خانه هاي سنتي، قهوه خانه ها و . . .) عوارض آن را در دو چندان خواهد كرد و سلامت اطرافيان به ويژه كودكان را در معرض خطر جدي قرار خواهد داد.
وي همچنين گفت: استفاده از قليان بصورت مشترك خطر انتقال بيماريهاي عفوني را نيز در پي خواهد داشت.